مرور و افتخار؛
کارنامه منصور از کوشش برای خودکفایی تا شهادت در جت استار
قائم: ایرانی علاوه بر آنکه نسبت به ملل غربی و دنیای پیشرفته، هیچ کم و کسری از نظر استعداد و نبوغ ندارد بلکه در خیلی از موارد باهوش تر و با استعدادتر نیز هست.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ الناز رحمت نژاد: در دوران جنگ تحمیلی، ایران تحریم تسلیحاتی بود. در سالهای پایانی جنگ نیز خیلی از تجهیزات نظامی نیروی هوایی ایران فرسوده شده یا از کار افتاده بود. منصور ستاری با ایده هایش به داد ایران رسید. خیلی از پیشکسوتان و متخصصان نظامی معتقدند در دورانی که رژیم بعث از قدرتمندترین تجهیزات آفندی اهدایی از جانب دشمن غربی برخوردار بود و رادارها و سایت های پدافندی ما را هدف قرار می داد آن هم در حالی که تامین تجهیزات نظامی جدید برای کشورمان امری ناممکن به حساب می آمد اگر ابتکارهای بزرگانی چون منصور ستاری نبود بطور قطع راه دفاع هوایی کشور مسدود می شد.
ایجاد شبکه ای منسجم و هماهنگ از رادارها که صدها رادار کوچک و بزرگ را شامل می شد، ایده نوآورانه ای از ستاری بود که سبب شد ضمن کاهش هزینه ها، روند دفاع هوایی کشور گرفتار خلل نشود.
در عملیات بزرگی مانند فتح المبین و بیت المقدس استفاده از سامانه پدافند هوایی هاگ، برای اولین بار و به ابتکار منصور ستاری بصورت مستقل عملیاتی شد. یعنی با استفاده از رادار متصل به سامانه، کاری شد که شبکه ای درهم تنیده و متشکل از چندین رادار تصویری گسترده از آسمان کشور عرضه نماید.
ویژگی مهم ستاری این بود که با تاکید بر توانمندی های داخلی بر خودکفایی در عرصه صنایع هوایی و دفاعی تاکید داشت و معتقد بود: «ایرانی علاوه بر آنکه نسبت به ملل غربی و دنیای پیشرفته، هیچ کم و کسری از نظر استعداد و نبوغ ندارد بلکه در خیلی از موارد باهوش تر و با استعدادتر نیز هست». هر کاری هم کرد بر همین مبنا بود؛ از اجرای پروژه هایی مانند پروژه اوج تا راه اندازی مرکز پژوهش، تحقیقات و آموزش نیروی هوایی و تأسیس دانشگاه علوم و فنون هوایی و ایجاد شبکه دیده بانی و ایجاد محیط مناسب برای تفکر و نوآوری برای تعمیرات و نگهداری تجهیزات پیشرفته نیروی هوایی و افزایش امکانات نوسازی و بهسازی مهندسی نیروی هوایی ارتش.
همه این ها موجب شد امروزه او را «معمار آینده نگر سیستم پدافندی هوایی ایران» بنامند؛ همان سیستم پدافندی که حالا مبتنی بر دانش بومی ایرانی است و حریم هوایی ایران را امن نگه داشته است. «پرستو» نخستین هواپیمای ساخت ایران توسط تیمسار منصور ستاری که سال ۱۳۶۷ رونمایی گردید
بیست و نهمین سالروز شهادت تیمسار منصور ستاری بهانه خوبی است تا زندگی و فعالیتهای این شهید را مرور نماییم.
در ادامه مشروح این گزارش را می خوانیم؛
منصور ستاری در روستای ولی آباد قرچک در تاریخ ۲۹ اردیبهشت سال ۱۳۲۷ به دنیا آمد. حسن ستاری، نام پدر شهید منصور ستاری بود که شعر می سرود. شهید منصور ستاری در سن ۹ سالگی، پدرش را از دست داد. از دیگر فعالیتهای پدر منصور ستاری می توان به تأسیس مدرسه و حسینیه اشاره نمود. انتشارات سخن، سروده حسن ستاری به نام دیوان شعر ماتمکده عشاق را منتشر نموده است.
ترک تحصیل و ازدواج
ستاری، بعد از پایان تحصیلات متوسطه و گرفتن دیپلم در سال ۱۳۴۶ به دانشکده افسری رفت و بعد از پایان دوران آموزشی به درجه ستوان دومی در سال ۱۳۴۸ نائل شد. سال ۱۳۵۰ به آمریکا سفر کرد تا دوره عملی کنترل رادار را آموزش ببیند و سال بعد، بعد از دیدن این دوره به ایران بازگشت و فعالیت خودرا بعنوان افسر رهگیر نیروی هوایی آغاز کرد. او با شرکت در کنکور سراسری در سال ۱۳۵۴ توانست در رشته برق و الکترونیک دانشگاه تهران ایران پذیرفته شود اما وقتی که جنگ ایران و عراق، شروع شد؛ هرچند تنها چند واحد تا پایان تحصیلات دانشگاهی اش باقی مانده بود، ترک تحصیل کرد با شرکت در کنکور سراسری در سال ۱۳۵۴ توانست در رشته برق و الکترونیک دانشگاه تهران ایران پذیرفته شود اما وقتی که جنگ ایران و عراق، شروع شد؛ هرچند تنها چند واحد تا پایان تحصیلات دانشگاهی اش باقی مانده بود، ترک تحصیل کرد و در نیروی هوایی به رسته نظامی خود بازگشت.
وی با دختر دایی خود به نام حمیده پیاهور ازدواج کرده بود. همسر او در اینباره آورده است: «من و منصور، دختر دایی و پسر عمه بودیم. پدرم در حوزه ارتش بعنوان یک نظامی، خدمت می کرد. ما در آن زمان در مشهد زندگی می کردیم و مجبورمی شدیم به خاطر شغل پدرم به جاهای مختلف سفر نماییم.»
حمیده، همسر خودرا «تیمسار» خطاب کرده و آورده است: «من و تیمسار ستاری، چون رفت و آمد زیادی نداشتیم تا دوره ی دبیرستان، همدیگر را کم تر می دیدیم. پس از منتقل شدن پدرم به تهران، بالاخره همدیگر را پس از چند سال دیدیم، تیمسار در آن زمان می خواست به دانشکده افسری برود. البته ناگفته نماند که قصد ازدواج با یکدیگر در آن زمان نداشتیم و اصلاً چنین بحثی مطرح نبود؛ به این خاطر که من از منصور ۳ سال بزرگ تر بودم و چنین وصلتی در تصور هیچ کس نبود. من ۱۰ خواهر و برادر داشتم در حالیکه منصور، ۴ خواهر و برادر داشت؛ ولی من و منصور متوجه شدیم که می توانیم در کنار هم از نظر روحی، روانی و فکری زندگی نماییم و بنابراین ازدواج کردیم.»
حاصل ازدواج منصور ستاری و حمیده پیاهور، ۴ است؛ یک پسر به نام دکتر سورنا ستاری دارند که بعنوان رییس سازمان بهینه سازی مصرف سوخت فعالیت دارد و نیز سه دختر به اسامی شبنم ستاری، سحر ستاری و خانم مهندس ستاری دارند که به ترتیب بعنوان پزشک متخصص زنان، دکتر دندانپزشک و فوق لیسانس مهندسی کامپیوتر دانشگاه تهران شناخته می شوند. تیمسار منصور ستاری در کنار رهبر انقلاب «مدظله العالی»
طرح های جنگی و نگهداری مجتمع پتروشیمی بندر امام
از خصوصیات اخلاقی این افسر می توان به مؤمن، متعهد، شجاع، آگاه، تیزهوش و کاردان بودن اشاره نمود. وی در تجهیز سیستم های راداری پدافندی، طرح ها و ابتکارهای زیادی به اجرا گذاشت که سبب افزایش توان نیروی هوایی در سرنگونی هواپیماهای متجاوز دشمن در طول جنگ تحمیلی شد.
تیمسار ستاری در اجرای طرح های جنگی، فعالیتهای بیش از حدی از خود نشان داد و بنابراین در سمت معاون عملیات فرماندهی پدافند نیروی هوایی در سال ۱۳۶۲ انتخاب گردید.
طرح ها و برنامه های او، بسیار منطقی، عملی، کاربردی و مؤثر بود. این افسر بعنوان معاونت طرح و برنامه نیروی هوایی در سال ۱۳۶۴ انتخاب|شد و در بهمن سال ۱۳۶۵ به دلیل لیاقت و کاردانی و شایستگی اش به درجه سرهنگی به سمت فرماندهی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد و این مسئولیت را تا زمان شهادتش انجام می داد.
تیمسار ستاری ماسک خودرا در عملیات خیبر در محاصره بمباران شیمیایی به پیرمردی تقدیم کرد که راننده لودر بود. او تا زمان شهادتش براثر این اقدام از شامه بویایی بی بهره شده بود و این مورد را تا پایان عمرش مخفی می کرد تیمسار ستاری ماسک خودرا در عملیات خیبر در محاصره بمباران شیمیایی به پیرمردی تقدیم کرد که راننده لودر بود. او تا زمان شهادتش براثر این اقدام از شامه بویایی بی بهره شده بود و این مورد را تا پایان عمرش مخفی می کرد.
اسکورت ناوگان تجاری کشتی های نفتکش ایران در خلیج فارس و دریای عمان تا خروج آنها، از با اهمیت ترین فعالیتهای تیمسار ستاری از سال ۱۳۶۶ تا پایان جنگ تحمیلی به شمار می رفت. با عنایت به حجم عملیات جنگی، انجام عملیات همراهی و حفاظت، بسیار دشوار بود. همچون اقدامات دوران مدیریت این فرمانده می توان به نگهداری مجتمع پتروشیمی بندر امام، صیانت از میدان گازی کنگان و مواردی دیگر اشاره نمود.
منصور ستاری، اقدامات دیگری ازجمله طراحی و ساخت خودرو شمس، افزایش کارایی و استخراج از معادن تحت پوشش، ایجاد خطوط هوایی سها، شرکت در پروژه های دولتی در جهت امور مهندسی و تاسیساتی، ازدیاد بازده صنایع فلزی و دریافت سفارش بمنظور رفع نیازمندی های دولتی، نظامی و خصوصی انجام داده است.
تیمسار ستاری برای اینکه اثرات محدودیت اعتباری را کم کند و با شرایط بعد از جنگ، رو به رو شود؛ منطقی ترین راه را برگزید که این راه، خودکفایی هرچه بیشتر نیروی هوایی بود. بدین وسیله او علاوه بر ممانعت از خروج اعتبارات نیروی هوایی، به افزایش توان تولیدی و خدماتی می پرداخت و همیشه با کنترل درآمدهای حاصل از این قبیل فعالیت ها، از آن بعنوان پشتوانه ای برای اجرای برنامه های سازندگی استفاده نمود.
اقدامات تیمسار ستاری
وی توانست دانشکده پرواز (خلبانی) را تأسیس کند که چنین دانشکده ای آرزوی دیرینه هر ایرانی وطن پرست و پرسنل نیروی هوایی بود. در مهرماه سال ۱۳۶۷ نخستین سری دانشجویان خلبانی وارد دانشکده پرواز شدند.
تیمسار ستاری دانشگاه هوافضا را با ۸ گرایش تحصیلی برمبنای برنامه های آموزشی مجموعه های کارشناسی و مصوبات وزارت فرهنگ و آموزش عالی تأسیس کرد.
ستاری، دانشکده پرستاری و مرکز تحقیقات و آموزش پزشکی (پاتولوژی) نیروی هوایی را راه اندازی نمود.
وی به آموزش کارا (حین خدمت) و آموزش پرسنل رده میانی توجه نشان می داد.
تیمسار ستاری در مرکز آموزش های هوایی، هنرستان کار و دانش فنی و حرفه ای را به وجود آورد و برای افرادی که حداکثر با سن شانزده سال در نهاجا استخدام شده بودند؛ برنامه های آموزش و پرورش را اجرا می کرد تا بتوانند همانند دانش آموزان دبیرستان تحصیل کنند و دیپلم رسمی کشور را بگیرند.
ستاری برای مواردی ازجمله تقویت سیستم پدافندی کشور ایجاد شبکه دیده بانی بصری ایجاد موانع هوایی بر فراز دره ها، گذرگاه ها و ارتفاعات شبکه دیده بانی را به وجود آورد. تیمسار ستاری درحال رونمایی از اولین خودرو ساخت ایران
ستاری نخستین کسی بود در تاریخ ایران که به فکر تولید یک هواپیمای جنگنده ایرانی افتاد و باور کرد که ما می توانیم و کار را در سال ۱۳۶۶ شروع کرد؛ نامش پروژه «اوج ۱۱۰» بود و این جنگنده های ایرانی «آذرخش» و «صاعقه» که در سالهای اخیر به تناوب رونمایی می شود و معروف است که برقشان دشمن را می گیرد! از آنجا کلید خورده است. همان موقع در سال ۱۳۶۷ نیز اولین هواپیمای ساخت ایران را رونمایی کردند و پرواز دادند و چشم های خیلی ها پر از اشک شوق شد؛ نامش «پرستو» بود و یک هواپیمای سبک ۴ نفره بود.
فقط هواپیما نبود؛ ستاری نخستین کسی بود که باور کرد که می توانیم خودرو ایرانی بسازیم و با ایده اولیه یک سرباز مبتکر، کار را آغاز کرد و ماجرا چنین روایت شده است: «تیمسار ستاری در اندیشه ساخت یک خودرو سواری در نیروی هوایی بودند. به نظر می رسید ایشان می خواستند با این عمل به کارخانجات خودروسازی کشور ثابت کنند که در این کشور می شود خودرو تولید کرد و هر سال هم مدل آنرا عوض کرد. تیمسار، مقداری با سرباز ارائه دهنده ایده ساخت خودرو صحبت کرد و همان جا با گچ روی زمین طرحی را کشید و نظرات خودرا درباره ی ساخت خودرو به او اطلاع داد.
همان روز پروفیل لازم خریداری شد و کار ساخت شاسی شروع شد. فردا بامداد که تیمسار به کارگاه آمد، شاسی آماده شده بود. با راهنمایی تیمسار، تغییرات انجام گرفت و چند روز بعد موتوری که برای شاسی در نظر گرفته شده بود روی آن نصب و به تدریج اکسل های جلو و عقب و چرخ ها آماده شد. صندلی هم به آن اضافه گردید. در این زمان که مصادف با برگزاری نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوایی در دانشگاه هوایی بود تیمسار دستور داد خودرو با همان وضعیت در نمایشگاه شرکت داده شود».
بعد هم ستاری می خواست تکمیل و تولید انبوه این خودرو را پیگیری کند که دست حادثه نگذاشت! ۱۵ دی ۱۳۷۳ تیمسار منصور ستاری به همراه چند تن از مسئولان نیروی هوایی در پایگاه هوایی شهید بابایی اصفهان در مراسم فارغ التحصیلی دانشجویان دوره خلبانی شرکت کردند؛ بعد از پایان مراسم در راه بازگشت به تهران هواپیمای «جت استار» که حامل فرماندهان نیروی هوایی بود، گرفتار سانحه هوایی شد و سقوط کرد؛ منصور ایرانیان نصرت آن دنیایی یافت و در کنار یارانش شهید شد. تشیع شهید منصور ستاری و یارانش
منبع: qawem.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب