منصوری با قائم مطرح كرد؛
جنگ تحمیلی برای تجزیه ایران برنامه ریزی شده بود
به گزارش قائم، نخستین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می گوید سندی داریم که اثبات می کند جنگ با ایران فورا پس از انقلاب اسلامی یک اقدام برنامه ریزی شده برای تجزیه ایران توسط صدام بود.
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ با هجوم ارتش عراق به مرزهای غرب و جنوب و حمله هوایی به چند فرودگاه ایران جنگ تحمیلی ۸ ساله دولت عراق به رهبری صدام حسین ضد ایران شروع شد. این واقعه در حالی صورت گرفت که تنها ۱۹ ماه از پیروزی انقلاب اسلامی می گذشت. صدام حسین رئیس جمهوری وقت عراق چند روز پیش از این اقدام، پیمان ۱۹۷۵ الجزایر را در مقابل دوربین های تلویزیون بغداد پاره کرد و در نطقی با تاکید بر مالکیت مطلق کشورش بر اروندرود که آنرا شط العرب می نامید و طرح این ادعا که جزایر سه گانه ایران به اعراب متعلق می باشد، همزمان جنگ زمینی، هوایی و دریایی ضد ایران را شروع کرد.
هفته دفاع مقدس بهانه خوبی بود با مبحث بررسی زمینه ها و دلایل وقوع جنگ عراق ضد ایران به گفتگو با جواد منصوری نخستین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مشاور علمی ریاست مرکز اسناد انقلاب اسلامی بپردازیم.
مشروح این گفتگو در ادامه می آید؛
* آقای منصوری شبهه بسیار جدی در رسانه ها طی سالهای گذشته عنوان شد بر مبنای اینکه وقوع جنگ تحمیلی تقصیر حضرت امام خمینی (ره) بوده و حرکت انقلابی امام در ایران و بحث صدور انقلاب، سبب شد گروهی از مردم عراق تشویق شوند که ضد رژیم بعث عراق قیام کنند؛ در نتیجه حکومت صدام تصمیم گرفت برای مقابله با این مساله به ایران حمله کند. سوال اینست که اساساً این شبهه چقدر صحت دارد و دلایل و عوامل و ریشه های اصلی این جنگ چیست؟
تاریخ روابط ایران و عراق در دو قرن گذشته نکات بسیار مهمی دارد. به عبارت دیگر، به سبب خصوصیت هایی که هریک از این دو کشور دارند، روابط این دو کشور هم فراز و نشیب بسیار زیاد داشته است، بخصوص از زمانیکه امپراطوری انگلستان بر این منطقه مسلط شد و دولت های دست نشانده ای را در ایران و عراق به وجود آورد. طبیعتاً روابط ایران و عراق وارد شرایط ویژه ای شده و در واقع انگلستان بود که روابط دو کشور را اداره می کرد.
دو هیأت حاکمه ای که در دو کشور بودند دست نشانده انگلیس بودند و بنابراین در ظاهر بین ایران و عراق مشکلی نبود، باآنکه امپراطوری انگلستان چند سیاست مهم داشت؛ یکی اینکه به سبب وجود نفت در ایران و عراق، انگلستان بشدت علاقمند بود که دو کشور با همدیگر ارتباطی نداشته باشند، دوم اکثریت شیعه در دوکشور هم برای انگلستان بسیار مهم بود و اینکه مردم و علما و تأثیرگذاران فرهنگی دینی دو کشور با هم ارتباط نداشته باشند، سوم این که انگلستان مانع نفوذ قدرت های دیگر در منطقه شود و بدین منظور تلاش می کند تا ایران و عراق را به شکلی تحت کنترل خود قرار دهد که در اختیار کامل انگلستان باشند و رقبای دیگر که فرانسه و… بودند وارد نشوند.
* این سیاست تا چه زمانی ادامه داشت؟
تا جنگ جهانی دوم ادامه داشت و پس از آن تقریبا همین سیاست توسط آمریکا دنبال شد. اما نکته ای هست که در عین حال رقابت عجیبی بین دستگاه حاکمه دو کشور ضد یکدیگر توسط انگلستان اجرا می شد که مبادا این دو دولت با هم ارتباط پیدا کنند. یعنی دولت انگلستان و آمریکا بسیار نگران این بودند که دولت های ایران و عراق با هم تبادل فکری و همکاری و روابط و هماهنگی داشته باشند.
* علت این نگرانی چه بود؟
زیرا در آن صورت منطقه کلاً از دست آنها خارج می شد و منافع عظیمی را از دست می دادند؛ فلذا پس از کودتای عبدالکریم قاسم در ۱۳۳۷، به تدریج نوعی تنش بین ایران و عراق بوجود آمد، چونکه شوروی در عراق با این تغییر سیستم از سلطنتی به جمهوری تا حدودی نفوذ خودش را بیش تر کرد و این سبب شده بود که مابین دو دولت نوعی رقابت و تعارض بوجود آید؛ به اضافه اینکه از قبل هم می خواستند که مابین دولت های ایران و عراق جدایی باشد.
آقای یزدی وزیر خارجه ایران، بعنوان نماینده هیأت ایرانی به اتفاق چند نفر به هاوانا می رود و در این نشست شرکت می کند. در حاشیه جلسه کنفرانس سران غیرمتعهدها گفتگوی مفصلی با صدام انجام می دهد. البته صدام در آن تاریخ معاون رئیس جمهور بود. در آن جلسه با هم صحبت می کنند که ما برادریم و همسایه ایم و مشکلی با هم نداریم و همه مسائل را می توانیم با هم حل نماییم و از این گونه مسائل بین دو طرف گفتگو می شود با پیروزی انقلاب اسلامی صحنه سیاسی منطقه کلاً دگرگون شد و به عبارت دیگر منطقه وارد عصر جدیدی شد که می توانیم بگوییم در چند قرن گذشته مشابه آن نبوده و ادامه هم پیدا کرد. جالب است که در هفته اول بعد از پیروزی انقلاب اسلامی موشه دایان، وزیر خارجه وقت اسرائیل، این جمله را می گوید: "زلزله ای در ایران شد که خاورمیانه را خواهد لرزاند و به دنبال آن دنیا خواهد لرزید، باید همه دنیا جمع شوند و جلوی این سیل را بگیرند". در واقع رسماً اسرائیل در همان هفته اول کلید جنگ با ایران و انقلاب اسلامی را زد. خودش که نمی توانست با ایران وارد جنگ شود چون نه مرز مشترکی با ایران داشت، و نه توجیهی برای جنگیدن. بنابراین از همان زمان برنامه جنگ ایران و عراق را برنامه ریزی نمود.
* یعنی ایران هیچ اقدامی که عراق را به جنگ با ایران تحریک کند انجام نداد؛ اقدامی که ایران را مقصر جلوه دهد. درست است؟
بله، ما با پیامی که به عراق در همان ابتدای پیروزی انقلاب دادیم گفتیم که ما با هم برادریم و همسایه ایم و با هم زندگی می نماییم و ما اصلاً نسبت به شما نظر منفی نداریم. نه تنها به عراق این پیام را دادیم، حتی به آمریکا هم پیام دادیم و گفتیم که ما می خواهیم زندگی کنیم؛ شما بیایید برپایه منافع متقابل و احترام متقابل و قوانین موجود دنیا با ما کار کنید اما آمریکا نخواست فلذا عراق را برای جنگ با ایران آماده کردند.
اولین سندی که داریم و اثبات می کند جنگ با ایران فورا پس از انقلاب اسلامی برنامه ریزی شده اقداماتی است که صدام در آذربایجان و کردستان و خوزستان برای تجزیه ایران می کند؛ عکس صدام پخش می شود، برای این ها رادیو می گذارد، انفجار خطوط لوله نفت و گاز و اقدامات خرابکارانه و ضد امنیتی دیگر.
در شهریور ۱۳۵۸ اتفاقی می افتد بسیار مهم و آن اتفاق اینست که کنفرانس سران غیرمتعهدها در هاوانا پایتخت کوبا برگزار می گردد. آقای یزدی وزیر خارجه ایران، بعنوان نماینده هیأت ایرانی به اتفاق چند نفر به هاوانا می رود و در این نشست شرکت می کند. در حاشیه جلسه کنفرانس سران غیرمتعهدها گفتگوی مفصلی با صدام انجام می دهد. البته صدام در آن تاریخ معاون رئیس جمهور بود. در آن جلسه با هم صحبت می کنند که ما برادریم و همسایه ایم و مشکلی با هم نداریم و همه مسائل را می توانیم با هم حل نماییم و از این گونه مسائل بین دو طرف گفتگو می شود. پس از جلسه، شخصی که همراه صدام و آجودان نظامی او بود، به صدام اظهار داشت که خیلی جلسه خوبی بود و مذاکرات خوبی شد و بدین سان برای ما و ایران زمینه های خوبی بوجود آمد. صدام به او می گوید که تو خیلی نادانی و از سیاست چیزی سرت نمی دانی و به درد ما نمی خوری. فقط این را به تو بگویم که ما بلایی سر ایران خواهیم آورد که ایرانیان فارسی حرف زدن یادشان برود.
این قضیه می گذرد. حدود ۵ سال پس از این اتفاق در ملاقاتی که آقای ولایتی وزیر خارجه با چند نفر از افراد وزارت خارجه ایران و سفارت ایران در دمشق با حافظ اسد داشتند، حافظ اسد جزئیات مذاکره آن روز هاوانا را می گوید. در انتها می گوید آن آقایی که کنار صدام نشسته بود امروز در اختیار ما است و از عراق فرار کرده و به ما پناهنده شده و تمام جزئیات آن جلسه را به ما گفته است.
* با این حساب، دولت سوریه باید اطلاعات خیلی خوبی داشته باشد. آیا این اطلاعات را در اختیار ایران هم قرار داد؟
دولت سوریه در سال ۱۳۵۹ با ارتباطات و اطلاعاتی که داشته مدارک بسیار زیادی را جمع آوری می کند همچون برنامه عراق برای حمله به ایران که معاون حافظ اسد این مجموعه نقشه ها و برنامه های جنگی عراق را به یک پیک خودشان می دهد و می گوید که من می خواهم حتی وزارت خارجه سوریه از این مطالبی که به شما می دهم چیزی نفهمد و وزارت خارجه ایران هم چیزی نفهمد. این را مستقیم به دست وزیرخارجه ایران برسان و او هم مستقیم به امام بدهد و به فرد دیگری ندهد. پیک مخصوص آمد و مدارک را به وزیر خارجه ما (قطب زاده) می دهد؛ آقای عبدالحلیم خدام در سال ۶۳ در ملاقاتی که با او داشتیم اظهار داشت که ما نفهمیدیم که آن اسنادی که به آقای قطب زاده دادیم چی شد؟ به امام داد یا نداد؟ گفت یا نگفت؟ ما نمی دانیم، اما یک ماه پیش از شروع جنگ تمام اطلاعات را به شما دادیم.
در روز ۱۵ شهریور ۱۳۵۹، آقای هانی الحسن که در حکم وزیر خارجه سازمان آزادیبخش فلسطین و معاون یاسر عرفات بود به تهران آمد. در ملاقات مفصلی که با آقای هاشمی رفسنجانی بعنوان رئیس مجلس داشته می گوید که برنامه های عراق برای شما اینست و از این تاریخ عملیات آغاز می شود و مفصل قضایا را شرح می دهد (دو هفته پیش از آغاز جنگ). آقای هاشمی این مورد را هم به امام می گوید و هم در شورای امنیت ملی و شورای مرکزی حزب جمهوری و هم کمیسیون امنیت ملی مجلس مطرح می کند، اما بنی صدر اصرار در اصرار که نخیر، صدام خودش را درگیر جنگ با ما نمی کند و خودش را با دنیا طرف نمی کند و صدام می داند که جنگ با ایران به دردش نمی خورد و به سودش نیست.
از طرف دیگر، ما از ژاندارمری جمهوری اسلامی، از سپاه پاسداران و از استانداری های مرزی گزارش های گوناگونی در تابستان ۵۹ دریافت کردیم که عراق دارد آن طرف مرز جاده و پاسگاه و تأسیسات می سازد و ماشین آلات و وسائل جنگی می آورد و می چیند و ظاهراً مقرر است اتفاقاتی واقع شود و بنی صدر بعنوان فرمانده کل قوا می اظهار داشت که این ها فقط حرف است و اصلاً چنین چیزی نیست و عراق چنین کاری را نمی نماید. ازاین رو عملاً عراق برنامه ریزی اش را کرده، تدارکاتش را انجام داده، نقشه هایی را هم ریخته و کار تمام است، اما در طرف ایرانی هیچ کاری انجام نشده؛ حتی در ۲۷ شهریور ۱۳۵۹(۴ روز پیش از شروع جنگ سراسری) صدام تمام خبرنگاران خارجی و عراقی مقیم بغداد را جمع می کند و با آنها مصاحبه می کند. فیلم مصاحبه هست که ده ها دوربین و ده ها خبرنگار و صدام نشسته اند و در مورد انقلاب ایران صحبت می کند و در رابطه با دشمنی ایران با اعراب و اینکه ما هنوز انتقام قادسیه را نگرفته ایم و می خواهیم انتقام قادسیه را بگیریم و … و در انتها متن قرارداد ایران و الجزایر در ۱۹۷۵ (۱۳۵۳ شمسی) را جلوی خبرنگاران پاره می کند و می گوید آن روزی که ما این قرارداد را امضا کردیم، ایران قوی بود و آمریکا پشت ایران بود و به این علت ما در موضع ضعف بودیم؛ اما امروز آمریکا پشت ما است و ایران هم در داخل خود مشکلات و پراکندگی دارد و هرج و مرج است. ازاین رو ما دیگر به این قرارداد پایبند نیستیم. خبرنگاری سوال پرسید: «آقای رئیس جمهور شما جواب ایران را در رابطه با پاره کردن قرارداد چه می دهید؟» می گوید «شما یک هفته دیگر به تهران بیا و جوابت را بگیر».
* با این حساب شروع جنگ عراق ضد ایران را باید در ارتباط با قبل از سال ۱۳۵۹ دانست. درست است؟
در روز ۳۱ شهریور ۵۹ جنگ گسترده و سراسری آغاز شد ولی جنگ واقعی در واقع از اواخر ۵۸ شروع شده بود! درگیری های مرزی و تجزیه طلبی و عکس صدام و انفجار لوله های گاز و کمک به تجزیه طلب ها و … ولی در ۳۱ شهریور چندین لشگر وارد خاک ایران شدند و به شکل گسترده حملات هوایی و زمینی و… صورت گرفت.
بنابراین این حرف که ایران مقصر بود و ایران می خواست بجنگد و عراق را اشغال کند و ایران عراق را تحریک کرد اصلاً معنا ندارد. حقیقت اینست که چه پیش از پیروزی و چه پس از پیروزی انقلاب اسلامی این مطلب را امام فرمودند که ما انقلابمان را به جهان صادر خواهیم کرد، اما معنای این حرف این نبود که ما لشکرکشی می نماییم و اشغال می نماییم و ترور می نماییم و کودتا می نماییم و انفجارات به راه می اندازیم. ما گفتیم انقلابمان را صادر می نماییم.
در وقت خودم صحبتم را کردم و بعد گفتم «اما در رابطه با صحبت نماینده عراق؛ آقای نماینده عراق! شما بدانید فرهنگ با ارتش و لشکرکشی و کودتا و انفجارات صادر نمی شود و هیچ دولتی نمی تواند در مقابل فرهنگ قوی و نیرومند مقاومت کند. فرهنگ حرکت می کند و می رود و هرجا که مناسب باشد آن جا را تحت تاثیر قرار می دهد، اگر شما انقلابی هستید چه ترسی از صدور یخ به آلاسکا دارید؟!» تا این جمله را گفتم تمام شرکت کنندگان برای من کف زدند انقلاب یک فرهنگ است و ازاین رو مرز نمی شناسد، ارتش نمی شناسد، دولت نمی شناسد، خاطره ای برایتان بگویم. در شهریور ۱۳۶۱ از سوی دولت ایران در رأس یک هیأت فرهنگی به مکزیک جهت شرکت در یک کنفرانس بین المللی فرهنگی که توسط یونسکو در شهر مکزیکوسیتی مکزیک برگزار می شد رفتیم. کنفرانس بسیار بزرگی بود و تقریبا از تمام کشورهای دنیا هیأت های فرهنگی آمده بودند و ما هم یک هیأت فرهنگی قوی ای را تدارک دیده بودیم. در این کنفرانس وقتی نماینده عراق سخنرانی کرد اظهار داشت: «ایران می خواست انقلابش را به ما صادر کند درحالی که ما خودمان انقلابی هستیم و این کار ایران مانند آن است که بخواهیم به آلاسکا یخ صادر نماییم و بنابراین ما جنگ با ایران را شروع کردیم». این عین جمله نماینده عراق است.
وقتی که نوبت سخنرانی به من رسید طبیعتاً طبق عرف مجامع بین المللی، ده دقیقه اضافه تر از وقت معمول خودم حق دارم در جواب کسی که در رابطه با ما صحبت کرده صحبت کنم؛ بنابراین در وقت خودم صحبتم را کردم و بعد گفتم «اما در رابطه با صحبت نماینده عراق؛ آقای نماینده عراق! شما بدانید فرهنگ با ارتش و لشکرکشی و کودتا و انفجارات صادر نمی شود و هیچ دولتی نمی تواند در مقابل فرهنگ قوی و نیرومند مقاومت کند. فرهنگ حرکت می کند و می رود و هرجا که مناسب باشد آن جا را تحت تاثیر قرار می دهد، اگر شما انقلابی هستید چه ترسی از صدور یخ به آلاسکا دارید؟!» تا این جمله را گفتم تمام شرکت کنندگان برای من کف زدند. نماینده عراق ایستاد که جواب دهد اما رئیس جلسه به او اظهار داشت که بنشین و او (دکتر منصوری) چیزی نگفته و دستور داد تا میکروفون نماینده عراق را قطع کنند. من هم صحبتم را تمام کردم و آمدم. برخی از رؤسای نمایندگی ها آمدند و به ما تبریک گفتند که عجب جوابی دادی و… بعداً نماینده عراق به کسی گفته بود که نماینده ایران جوری صحبت کرد که آبروی ما را برد. من با وزیر فرهنگ الجزایر در حاشیه آن جلسه صحبت کردم و او اظهار داشت که واقعاً بهترین سخنرانی این جمع مال شما بود و هیچ کسی نتوانسته بود جواب عراق را آن طوری که شما دادی بدهد. در هرحال تمام این ها اثبات می کند که ما برای جنگ با عراق نه برنامه ای داشتیم و نه زمینه سازی کردیم و نه آغازگر بودیم و نه عراق ابزار توجیهی برای جنگ با ما داشت.
جالب است که بالاخره سازمان ملل رسماً عراق را آغازگر جنگ معرفی نمود. اگر ایران به شکلی مستقیم یا غیرمستقیم در آغاز جنگ مداخله داشت که سازمان ملل عراق را آغازگر جنگ معرفی نمی کرد. سازمان ملل اظهار داشت: «عراق با پاره کردن قرارداد ۱۹۷۵ و با ورود نیروهایش به ایران و… آغازکننده جنگ بوده است». پس از گذشت چند دهه اشخاصی یک طرفه می گویند و معمولا هم حرف های مستند و مستدل را گوش نمی دهند طبیعتاً قابل اعتنا نیست. هم اکنون هرکسی می تواند بنشیند و با تلفن همراه خودش هرچه می خواهد بنویسد و منتشر کند و نه منتظر سند است، نه منطق، نه دلیل، نه منتظر حقیقت، نه اخلاق و نه دین می باشند. این نکته خیلی مهم می باشد. بعلاوه این که ما اسناد فراوانی را از متجاوز بودن عراق به سازمان ملل داده ایم و سازمان ملل برپایه اسناد ایران قانع شد و آن بیانیه را داد و عراق را متجاوز اعلام نمود.
بسیاری از افراد هرچیزی که در گوششان برود از دهانشان بیرون می آید و اصلاً فکر نمی کنند که این حرفی که می زنند منطقی است یا نه. به نظرم می رسد در مورد آغاز جنگ و دلایلش مدارک بسیار زیاد داریم، جالب است برای شما بگویم که در سال ۱۳۶۹ که صدام کویت را اشغال کرد، در نامه ای که برای رئیس جمهور ما فرستاد در آن جا تلویحاً به تجاوز خودشان به ایران اعتراف می کند و می گوید که بله ما باردیگر حاضریم قرارداد ۱۹۷۵ را بپذیریم، ما حاضریم که راجع به اختلافات مرزی با شما صحبت نماییم. آن وقت عده ای می نشینند و می گویند ایران عراق را تحریک کرد. چرا کشورهای دیگر چنین کاری را نکردند و فقط عراق این کار را کرد؟ این حرف که ایران تحریک کرد اصلاً قابل قبول نیست. بعلاوه اینکه مساله دخالت آمریکا و متحدینش در منطقه در آغاز جنگ و در ادامه آن اسناد و مدارک فراوانی وجود دارد. این چیزی نیست که ما گفته باشیم. خیلی از کشورهای منطقه خودشان اعتراف دارند. پس از پایان جنگ یکی از مقامات کویت اظهار داشت که ما ۸۰ میلیارد دلار به عراق کمک کردیم برای جنگ.
* شما گفتید صدام قرارداد الجزایر را پاره کرد و حمله کرد. هدف نهایی اش چه بود؟ اشغال ایران؟ یا اختلافات مرزی بود و می گفت مرز من باید جلوتر باشد؟ می خواهم برسم به این مطلب که آن قراردادی که رضاخان بست در مسئله اروندرود و یک سری از مناطقی که در ارتباط با ایران بود و خیلی راحت به عراق واگذار کرد تأثیری در رفتار صدام داشت که قرارداد را پاره کرد؟ آیا می خواست به آن محدوده جغرافیایی برگردد یا کل ایران را می خواست؟ پایان راهی که برای خودش می دید چه بود؟
اولاً در صحبتی که با خبرنگاران می کند این جمله که می گوید یک هفته دیگر به تهران بیایید و جوابتان را بگیرید. پس معنای آن اینست که می خواسته جمهوری اسلامی سقوط کند.
* یعنی می خواست خاک ایران را هم به کشور خودش ملحق کند؟
شاید لازم باشد این مورد اثبات شود، اما مساله سقوط جمهوری اسلامی از این حرف کاملا معلوم می شود. شاید منظورش این بوده که بیاید و همان گونه که در جنگ جهانی دوم ایران را اشغال کردند و یک محمدرضایی را هم پیدا کردند تا شاه شود و فروغی را هم نخست وزیر گذاشتند و این گونه کارها بکند. البته این صحبت خیلی جدی بود که خوزستان و کردستان را جدا کنند. حتی اگر قرار بود که دولت جدیدی در ایران روی کار بیاورند، اما خوزستان و کردستان را اساسا می خواستند از ایران جدا کنند؛ فلذا در نقشه ای که تهیه کرده بودند نام خوزستان را نوشته بودند «عربستان جنوبی». و این خواست آمریکا و انگلیس بود بخاطر منابع عظیم نفت و گازی که در خوزستان است و موقعیت سوق الجیشی کردستان. این مطلب کاملا روشن است اما اینکه صدام چی می خواست؟ می خواست رهبر جهان عرب شود و از تمام عرب ها باج بگیرد و البته مقداری را هم در طول جنگ گرفت و داعیه رهبری جهان عرب را داشت و در حالیکه مخفیانه با اسرائیل ارتباطاتی داشت در عین حال ادای ضدیت با اسرائیل را هم درمی آورد. برای اینکه در جهان عرب خودش را یک عرب حامی فلسطین و ضداسرائیل معرفی نماید.
مطلبی را بعنوان خاطره ای که ماهیت صدام را نشان داده است نقل می کنم. البته سند ندارم و فقط یک خاطره است، حالا یکسری قرائن بعدی هم نشان داد که این مطلب درست است، اما اگر از من سند بخواهید من سند ندارم. در تیرماه ۱۳۵۹ به اتفاق شهید هاشمی نژاد و چند نفر دیگر به دعوت دولت لیبی رفتیم به کشور لیبی جهت شرکت در مراسم سالگرد انقلاب لیبی.
قذافی اظهار داشت: «من همه این حرف ها را می دانم و بیشتر از این حرف ها را می دانم، ولی یک چیزی را من به شما می گویم اما فعلا به کسی نگویید و آن این که صدام صهیونیست است و تا منطقه را نابود نکند خواهد بود، بعدش حالا دیگر با او چه کار کنند نمی دانیم». این عین عبارتی بود که قذافی به ما گفت یعنی کودتایی که قذافی کرده بود اسمش را گذاشته بود انقلاب لیبی. برای سالگرد آن جشن گرفته بودند و از ما هم دعوت کرده بودند تا شرکت نماییم. ما هم از سوی حزب جمهوری اسلامی به لیبی رفتیم. ما در جایگاه مخصوص نشستیم و قذافی آمد و رفت پشت تریبون و آغاز کرد به صحبت کردن. در ضمن صحبتش گفت من از دو دولت مسلمان همسایه ضد امپریالیست ایران و عراق خواهش می کنم و درخواست می کنم اختلافاتشان را بگذارند کنار و ضد امپریالیسم مبارزه کنند؛ این داستان برای زمانی است که ما با عراق درگیری های مرزی داشتیم (قبل از شروع جنگ). جلسه که به اتمام رسید و ما به محل اقامتمان برگشتیم شهید هاشمی نژاد به من اظهار داشت که خوب است که ما با ایشان صحبت نماییم و بگوییم که این ما نیستیم که داریم درگیری ایجاد می نماییم و ما درگیری نمی خواهیم و می خواهیم مملکتمان را بسازیم و انقلاب کرده ایم و هم اکنون مشکلات زیادی هم داریم، ازاین رو نمی خواهیم با عراق درگیر شویم ولی این عراق است که ضد ما کار می کند (جریان انفجار لوله ها و تجزیه طلبی و …). با مأمور تشریفات صحبت کردیم و گفتیم که می خواهیم با آقای قذافی دیداری داشته باشیم و صحبت نماییم.
او به ما اظهار داشت که من پیام شما رو منتقل می کنم و به شما خبر می دهم. دو سه ساعت پس از این صحبت ما آمد و اظهار داشت که فردا ساعت ۱۱ آماده باشید تا شما را به ملاقات قذافی ببرم. به همین ترتیب شد و فردا آمدند و ما را سوار ماشینی کردند و بردند زیر یک چادر بزرگی که قذافی می گفت این جا کاخ من است و من چادرنشین هستم و اینجور نمایش های مسخره. رفتیم و نشستیم و صحبت کردیم.
شهید هاشمی نژاد گفت شما این مطالب را روز گذشته گفتید ولی حقیقت قضیه اینست و ما می خواستیم شما نظرتان را تصحیح کنید و بدانید ایران اهل جنگ نیست و جنگ نمی خواهد و ما به هر حال معتقدیم که عراق کشور برادر ما است و مسلمان و شیعه و همسایه است و اصلاً معنا ندارد که بجنگیم. این حرف ها را که ما زدیم، فکر کردیم هم اکنون قذافی به ما می گوید که شما اشتباه می کنید و شما تحریک کردید و از این حرف ها. قذافی اظهار داشت: «من همه این حرف ها را می دانم و بیشتر از این حرف ها را می دانم، ولی یک چیزی را من به شما می گویم اما فعلا به کسی نگویید و آن این که صدام صهیونیست است و تا منطقه را نابود نکند خواهد بود، بعدش حالا دیگر با او چه کار کنند نمی دانیم». این عین عبارتی بود که قذافی به ما گفت. ما خیلی تعجب کردیم و برای ما این حرف باورنکردنی بود. خداحافظی کردیم و خیلی با ما هم خوش و بش کرد که به امام سلام برسانید و خیلی ما را تحویل گرفت. به هتل آمدیم و رفتیم سر سفره ناهار که شهید هاشمی نژاد به من گفت «خودش هم هست»! (خود قذافی هم صهیونیست است).
معما برای ما دو تا شد: هم صدام هم قذافی. حالا اینکه شهید هاشمی نژاد از کجا و چگونه به این مطلب رسیده بود نمی دانم؛ چون قذافی خودش را خیلی انقلابی نشان می داد و به ایران کمک می کرد و هیأت می فرستاد و هیأت دعوت می کرد و رئیس جمهور ما می رفت و.... گذشت تا داستان چندسال اخیر لیبی صورت گرفت که مردم ریختند و قذافی را کشتند. اسرائیل با یک تلاش بسیار زیاد گفت جنازه اش را به ما بدهید که ما می خواهیم برای او بارگاه بسازیم! تازه برای ما روشن شد.
* موفق جنازه را بگیرد؟
ظاهراً نه؛ اما دنبالش بود. قضیه جنگ ایران و عراق کاملا برنامه ریزی شده و هدایت شده بود و همه کشورهای منطقه موظف شده بودند همه امکاناتشان را به عراق بدهند، از بنادر و فرودگاه ها گرفته تا پول نفت و … تا در جنگ با ما پیروز شود.
* بعنوان آخرین سوال آیا قبل از وقوع جنگ هم مسئولین پیشبینی می کردند چنین جنگی رخ دهد یا فقط از راه اخباری که دو هفته زودتر به آقای هاشمی رسید متوجه و غافلگیر شدند؟
سپاه پاسداران با عنایت به مشاهداتشان در نوار مرزی و حتی ژاندارمری و نیروهای مسلح ما تقریبا وقوع جنگ را حتمی می دانستند اما طبیعتاً از زمان و چگونگی آن اطلاعی نداشتند. وقتی آقای هانی الحسن می آید و صریحاً می گوید که عرفات گفته این طوری می شود و آن طوری می شود و مقرر است این کار را بکنند و آن کار را بکنند و ازاین رو برای ما وقوع این جنگ قطعی بود و فقط مساله زمان و چگونگی آن معلوم نبود. ولی بنی صدر اصلاً حاضر نبود تدارکی برای جنگ دیده شود، تا جایی که نامه نوشت به ارتش که حتی یک اسلحه هم به سپاه ندهید.
متن این نامه موجود و جالب است که بنی صدر تا یکی دو روز پس از جنگ هم می اظهار داشت که اتفاقی نیفتاده و تمام می شود و می رود. امام، آیت الله خامنه ای را بعنوان نماینده خودشان در شورایعالی دفاع منصوب می کند. ایشان شورا را تشکیل می دهد و دیگر بنی صدر مجبور می شود که بیاید و وارد قضیه جنگ شود و در واقع تا آخرش هم باز جنگ را جدی نگرفته بود. آن داستانی که گفته بود ما داریم تاکتیک های هخامنشی را پیاده می نماییم که زمین می دهیم و زمان می خریم بعد ارتش دشمن را محاصره می نماییم و نابود می نماییم را درآورد که بازی بود، همه را دادند و چیزی هم نگرفتند
حسین اصغری پژوهشگر تاریخ معاصر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب