گفت وگو با قائم؛
مثنوی معنوی در نگاه شهید مطهری دریایی از حکمت و معرفت است
قائم: مدرس حوزه علمیه امیرالمومنین(ع) تهران از مثنوی مولوی به عنوان کتابی یاد کرد که استاد شهید «مرتضی مطهری» آنرا دریایی از حکمت و معرفت می دانست.
حجت الاسلام محسن بخشعلی درباره ی تاثیر اشعار مولوی و کتاب مثنوی در فرهنگ دینی و قرآنی به خبرنگار معارف ایرنا اظهار داشت: کتاب مثنوی معنوی تا حالا موافقان و مخالفان بسیاری داشته است. به اعتقاد برخی این کتاب یک کتاب رمزی و عرفانی است و به همین علت کسانی که معناگرا هستند و با رموز عرفانی آشنایی دارند و مشتاق عرفان و معرفت هستند، جزو موافقان این کتاب قرار می گیرند و کسانی که این علم را قبول ندارند و با رموز عرفانی آشنایی ندارند و به ظاهر کلمات و متن توجه دارند، جزو مخالفان مثنوی معنوی هستند.
وی اضافه کرد: ما جهت استفاده و بهره مندی از این کتاب یا باید خودمان اهل مطالعه باشیم و با قرآن و روایات به گونه ای گسترده آشنا شویم یا به سراغ کسانی برویم که این کار را قبلا انجام داده اند و بعد اشعار مثنوی را با قرآن و سنت مطابقت دهیم. در طول تاریخ مثنوی افراد بسیاری به شرح این کتاب پرداخته و درباره ی آن صحبت کرده اند و اندیشمندان معاصر در اهمیت و عظمت این کتاب سخنانی دارند.
بخشعلی با اشاره به نظر آیت الله عبدالله جوادی آملی اظهار داشت: این مفسر قرآن در جلد اول تفسیر تسنیم (صفحه ۲۳۴) درباره ی مثنوی می نویسد «مثنوی، کتاب درسی عمیقی است که فارسی بودن و منظوم بودن و اشتمال آن بر برخی داستان ها، طنزها و تمثیل ها از ابهت و عظمت علمی آن نمی کاهد.
وی اضافه کرد: آیت الله جوادی آملی یک فقیه، مرجع تقلید، مفسر و فیلسوف است که در عرفان نظری و عملی جایگاه ویژه ای دارند و با تمام اندوخته و سرمایه علمی خود وقتی به این کتاب می رسند اینطور کتاب مثنوی معنوی را توصیف می کنند.
محسن بخشعلی، پژوهشگر مذهبی این استاد حوزه افزود: مولوی در مثنوی خصوصاً مقدمه آن با عنوان دیباچه مثنوی که به زبان عربی نوشته و در طول تاریخ در معرض چالش و موافقت و مخالفت قرار گرفته، جملات عجیبی را برای کتاب خود انتخاب می کند که بعضی افراد نتوانستند این جملات را بپذیرند و یکی از جملات معروف مثنوی این است «هو اصول اصول اصول الدین» این کتاب ریشه های ریشه های ریشه های دین است
وی اضافه کرد: استاد شهید مرتضی مطهری که امام خمینی (ره) ایشان را ثمره عمر خود می دانست و عظمت علمی این فیلسوف برکسی پوشیده نیست، به عنوان اسلام شناس و فقیه درباره ی این مقدمه در کتاب عرفان حافظ (صفحه ۱۴۳) می نویسد «دیباچه مثنوی انصافا شاهکاری است، اگر انسان رموز عرفانی را بداند.
بخشعلی افزود: مطهری در کتاب عرفان حافظ که یادی از کتاب مثنوی می شود، اینطور می نویسد «دیباچه مثنوی با ناله و غربت انسان شروع می شود؛ بشنو از نی چون حکایت می کند، از جدایی ها شکایت می کند. چه تمثیل عالی است این ناله نی؛ این ناله ای که به قول او شور در همه جهان فکنده و همه را به تب حرکت و به طرب و هیجان درآورده است».
وی اضافه کرد: شهید مطهری در جلد اول کتاب کلیات علوم اسلامی (صفحه ۱۱۹) می نویسد «مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی معروف به مولوی صاحب کتاب جهانی مثنوی از بزرگترین عرفای اسلام و از نوابغ جهان است. مثنوی او دریایی از حکمت و معرفت و نکات دقیق معرفت روحی و اجتماعی و عرفانی است.» بنابر این می توان گفت کتاب مثنوی بسته به دیدگاه و زاویه دید خواننده و پژوهشگر می تواند ارزش متفاوتی داشته باشد.
این پژوهشگر مذهبی افزود: استاد مطهری همین طور در کتاب فطرت (صفحه ۱۰۷) می نویسد «چه مثل فوق العاده ای دراین زمینه در مثنوی آمده است و واقعا مولوی عجیب است در نشان دادن این جور مسائل روحی و معنوی که در همین زمینه ها پس از آنکه می گوید انسان اینچنین آفریده شده است، نیمی از انسان آسمانی است و نیم دیگر زمینی؛ نیمی ملکوتی است و نیمی خاکی و این تضاد همیشه در کار است و انسان در نوسان است.» برداشت شهید مطهری مثل آیات قرآن است که خلقت انسان را دووجهی و دوچهره ای معرفی می کند؛ هم از طرفی انسان را خاکی می داند که از تراب و تین آفریده شده و از سویی انسان را آسمانی می داند که نفخت فیه من روحی. این دو چهره بودن انسان بسیار نمود زیادی در مثنوی دارد که برگرفته از آیات قرآن است.
وی اضافه کرد: بدیع الزمان فروزانفر کتابی به نام احادیث مثنوی نوشته و به جمع آوری احادیثی پرداخته که در کتاب مثنوی از پیامبر (ص) یا ائمه (ع) آمده است. وی می نویسد «از قرن پنجم به بعد بیشتر شاعران تحت تاثیر تعلیمات اسلامی قرار گرفتند و نفوذ معنوی اسلام بیشتر شد.» به این علت کتاب مثنوی که در قرن هفتم سروده شده جزو همین نظر فروزانفر است که تحت تاثیر تعلیمات اسلامی قرار دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب