کتاب بازی سازی تاریخ رویکردی جدید به آموزش علوم اجتماعی
قائم: به گزارش قائم، کتاب بازی سازی تاریخ یک رویکرد جدید به آموزش علوم اجتماعی به بررسی نقش بازیها در آموزش تاریخ می پردازد و فواید استفاده از روشهای فنی بازی سازی را برای یادگیری بهتر معرفی می کند.
به گزارش قائم به نقل از مهر، کتاب «بازی سازی تاریخ» نوشته محمدرضا گیاه پور با عرضه یک رویکرد مناسب، به بررسی نقش بازیها در آموزش علوم اجتماعی می پردازد. این کتاب نشان داده است که چطور می توان با استفاده از روشهای فنی بازی سازی، یادگیری تاریخ را برای دانش آموزان جذاب تر، عمیق تر و به یادماندنی تر کرد و انگیزه ای نو برای درک وقایع تاریخی ایجاد کرد.
کتاب بازی سازی تاریخ یک رویکرد جدید به آموزش علوم اجتماعی به بررسی نقش بازیها در آموزش تاریخ می پردازد و فواید استفاده از روشهای فنی بازی سازی را برای یادگیری بهتر معرفی می کند. این کتاب بر اهمیت ایجاد انگیزه و تعامل در کلاس ها تاکید دارد و نشان داده است که چگونه بازیها می توانند به ابزارهایی مؤثر برای درک عمیق تر وقایع تاریخی تبدیل شوند.
محمدرضا گیاه پور نویسنده کتاب «بازی سازی تاریخ» با عرضه مثال های عملی و متدهایی نوین، به معلمان کمک می نماید تا نگاههای جذاب و سرگرم کننده ای برای تدریس تاریخ ایجاد کنند.
نویسنده در این کتاب به تأثیرات اجتماعی و عاطفی بازیها در یادگیری اشاره و بر ضرورت ایجاد فضایی خلاقانه برای آموزش تاریخ تاکید می کند. این کتاب پاییز سال ۱۴۰۳ توسط نشر مسیر (مؤسسه انتشارات در مسیرآفتاب) و با همکاری مؤسسه مطالعات امامیه به چاپ رسید. به همین بهانه با محمدرضا گیاه پور نویسنده این کتاب به گفت و گو نشسته ایم.
مشروح این گفتگو در ادامه می آید؛
* هدف شما از ترکیب مفهوم بازی سازی با تاریخ در این کتاب چیست؟ چه چیزی الهام بخش شما بوده است؟
متأسفانه ما در آموزش علوم اجتماعی و تاریخ در کشورمان با ضعف هایی مواجه هستیم. این ضعف ها سبب شده تا دانش آموزان نتوانند با کتاب های درسی ارتباط برقرار کنند. در نتیجه، هنگام تصمیم گیری برای ورود به رشته انسانی در دبیرستان، دیدگاه منفی پیدا می کنند و تصورشان اینست که محتوای این رشته صرفا حفظ کردنی است. این مساله سبب می شود که علوم انسانی در ایران ورودی های بالقوه قوی خویش را از دست بدهد.
نکته اینجاست که بسیاری گمان می کنند تاریخ مجموعه ای از اسامی، وقایع و تاریخ ها است که باید حفظ شوند، در حالیکه این دیدگاه نشان داده است ما به شکل جدی به فرآیند آموزشی فکر نکرده ایم. با بررسی تجربیات خود و مشورت با محققان و معلمان علوم اجتماعی، به این نتیجه رسیدم که میتوان روشی جدید پیشنهاد کرد که ضمن علمی بودن، جذابیت و درگیری ذهنی دانش آموزان را هم افزایش دهد.
* چه شد که به این نتیجه رسیدید تا کتاب «بازی سازی تاریخ» را بنویسید.
کلاس فوق برنامه «کارآگاه تاریخ» ایده ای برای نوشتن این کتاب شد.
* لطفاً در رابطه با «کارآگاه تاریخ» و ایده های اصلی آن توضیح دهید.
کلاسی که ما طراحی کردیم و در دبیرستان نیک پرور (وابسته به مؤسسه فرهنگی علوی) اجرا شد، یک کلاس فوق برنامه به نام «کارآگاه تاریخ» بود. در این کلاس، دانش آموزان مانند یک کارآگاه، سناریوهای تاریخی مشابه پرونده های واقعی را بررسی می کردند. این پرونده ها شامل مسائلی بودند که محققان علوم اجتماعی قبلاً در مقالات یا کتاب های مختلف به آنها پاسخ داده اند.
دانش آموزان در گروههای سه یا چهار نفره با بررسی منابع مختلف، تلاش می کردند پاسخ های صحیح را بیابند. منطق و متدولوژی نویسندگان مقالات هم در اختیار آنها قرار می گرفت تا بتوانند از روش علمی استفاده نمایند. این فعالیت باعث می شد که یادگیری تاریخ نه تنها عمیق تر بلکه جذاب تر شود.
* چرا شما بر استفاده از فرهنگ مادی در آموزش تاریخ تاکید دارید؟ چه چیزی در فرهنگ مادی وجود دارد که منابع مکتوب ندارند؟
فرهنگ مادی، بعنوان یک منبع تاریخی، نسبت به منابع مکتوب مزیتی مهم دارد؛ تحریف ناپذیری. گرچه محدودیت هایی هم دارد، اما برخلاف نسخه های خطی که امکان دارد در خلال نسخه برداری های مکرر گرفتار تغییر شوند، آثار مادی مانند کتیبه ها، سکه ها و سنگ نوشته ها معمولا بدون تغییر باقی می مانند. از نظر آموزشی، حتی اگر فرهنگ مادی به شکل فیزیکی در کلاس عرضه نشود و صرفا تصاویر آن نمایش داده شود، باز هم به علت ملموس بودن، می تواند مطالعه تاریخ را برایشان جذاب تر نماید. در کتاب های اجتماعی فعلی هم از فرهنگ مادی مصادیق وجود دارد.
* چه پتانسیلی در بازیهای ویدیویی وجود دارد که در کتاب به آن اشاره کرده اید؟ معلمان باید به چه نکاتی توجه کنند؟
در یکی از فصول کتاب، مقاله ای از آقای امیرحسین باقری در رابطه با بازیهای ویدیویی آورده ایم. بازی هایی مانند Assassin’s Creed که در بسترهای تاریخی اتفاق می افتند، می توانند تجربه تاریخی را برای بازیکنان به روشی جذاب و تعاملی عرضه کنند. هنگامی که فردی در یک بازی ویدیویی جریان انقلاب فرانسه یا یونان باستان را تجربه می کند و با شخصیت های تاریخی تعامل دارد، در واقع به صورت ناخودآگاه درگیر فرآیند یادگیری می شود.
معلمان باید توجه داشته باشند که بازیهای ویدیویی، با عنایت به محبوبیتشان در بین نوجوانان، ابزاری قوی برای آموزش غیرمستقیم تاریخ هستند و دیدگاه های دانش آموزان را شکل می دهند.
* رویکرد کلی شما در آموزش تاریخ چیست؟
ما سعی کردیم فرایندی که برای یک پژوهشگر علوم اجتماعی جذاب است، برای دانش آموزان هم بازسازی نماییم. در «کارآگاه تاریخ»، این فرآیند، فرآیند «کشف» بود. متاسفانه، کتاب های درسی کنونی علیرغم محتوای غنی، این فرآیند را در خود ندارند. ما می خواستیم همان گونه که آزمایش های علمی در لابراتوار برای دانش آموزان جذاب است، تاریخ را هم بگونه ای عرضه دهیم که فرآیند کشف و پژوهش در آن بازسازی شود.
* چرا در کتاب به تاریخ پیشاصفوی و تشیع تاکید شده است؟
یکی از حوزه هایی که دستخوش اشتباهات تاریخی شده، تاریخ تشیع پیشاصفوی در ایران است. با مطالعه فرهنگ مادی، این ابهامات اصلاح می شوند. بررسی آثار تاریخی مانند سکه ها، کتیبه ها و ابزارهای شخصی نشان داده است که از قرن دوم هجری به بعد تا آستانه صفویه، شواهد زیادی از اعتقادات شیعی در ایران وجود داشته است. ما از این بستر استفاده کردیم و معماهای تاریخی را بر مبنای آن طراحی نموده ایم.
* در بخشی از این کتاب در رابطه با «اتاق فرار راز ایران» آمده است. قدری این باره برای مان توضیح دهید.
«اتاق فرار راز ایران» نتیجه تلاش چند معلم در مدرسه نیکان بود. آقای سید محمد بنایی که مقاله ای علمی در رابطه با استفاده از بازی در آموزش نوشته اند که در همین کتاب چاپ شد، اهمیت بالای ی در این پروژه داشتند. همینطور آقای محمدصادق ترابی یادداشتی نوشتند که در کتاب آمده است. در این اتاق فرار، فرایند «کارآگاه تاریخ» در چارچوب یک بازی تعاملی بازآفرینی شده است. شرکت کنندگان با حل معماهای در رابطه با استانهای مختلف ایران، در نهایت به درک بهتری از تاریخ تشیع در ایران و قهرمانان ملی کشورمان مانند امیرالمؤمنین علی (ع) می رسند. جریان و گزارش این اتاق فرار در کتاب آمده است.
* روش آموزشی این کتاب چگونه به تقویت تفکر انتقادی کمک می کند؟
آموزش روش شناسی تاریخی به دانش آموزان، آنها را به تفکر انتقادی تشویق می کند. یکی از مشکلاتی که در فضای مجازی مشاهده می نماییم، پذیرش بی چون وچرای اطلاعات نادرست است. ما در کلاس های خود سعی کردیم دانش آموزان را به پرسیدن سؤال، بررسی اسناد و مدارک، و تحلیل داده ها تشویق نماییم.
* امید شما برای آینده آموزش تاریخ چیست؟
امیدواریم که تمام تاریخ ایران، بخصوص در دوره های کمتر شناخته شده، به مجموعه ای از بازیهای جذاب برای نوجوانان تبدیل گردد. به این ترتیب، دانش آموزان در حین بازی کردن، تاریخ و هویت خویش را خواهند آموخت. این کتاب برای معلمان علوم اجتماعی و تاریخ، علاقمندان به علوم انسانی، و محققان حوزه تاریخ و علوم اجتماعی سفارش می شود. امیدوارم که این کتاب بتواند در ارتقاء آموزش تاریخ در کشور مفید واقع شود.
منبع: قائم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب