تهمت یا واقعیت هایی از زندگی ابن سینا؟!
قائم: مهر نوشت: هیچ بعید نیست كه نوشته شاگرد ابن سینا درباره زندگی نامه ابن سینا دست كاری شده باشد، چون هنوز هیچ نسخه مطمئنی از جوزجانی در دسترس وجود ندارد.
همزمان با اول شهریور روز بزرگداشت ابن سینا نشر نی كتابی را با عنوان ابن سینا از مجموعه كتاب تاریخ و ادبیات ایران(عصر غزنوی) به قلم محمد دهقانی منتشر نموده كه در آن به زندگی ابن سینا پرداخته اما متأسفانه تمام مطالبی را كه در زندگی نامه ابن سینا به ناحق وارد شده و گزارش هایی كه احیانا جوزجانی و یا بعدها وارد زندگی نامه ابن سیناشده؛ از میگساری و زن بارگی و... را بعنوان امر مسجل پذیرفته، حتی شك و تردیدی در آن نكرده و قس علیهذا. از این دست تهمت زدنها در این اثر بسیار است مثلا اینكه ابن سینا برای فخرفروشی و جاه طلبی دنبال نوشتن كتابهای بسیاری بوده یا درباره به وزارت رسیدنش می نویسد: جاه طلبی سیاسی و....
به بهانه نقد و بررسی این كتاب كه امروز سوم مهرماه با حضور عبدالله انوار، سیدصادق سجادی و مؤلف این اثر در اندیشگاه كتابخانه ملی برگزار می شود، این گزارش از نظر شما می گذرد. در مورد زندگی ابن سینا بحث هایی از این دست بسیار است، پذیرش یا عدم پذیرش هر كدام از این روایتها باید با دلیل و مدرك باشد. نوشته جوزجانی در باب زندگی بوعلی دارای پارادوكس های فراوانی است... وی از طرفی بوعلی را انسانی متعبّد، متشرّع و متخلّق معرّفی می كند امّا از طرف دیگر وی را انسانی سر مست و زن باره نشان می دهد! اوج چنین نگاهی در داستان مرگ ابن سینا نمایان است...: ابتدا این گزارش را بیان می نماییم و سپس نظر نجفقلی حبیبی، متخصص نسخ خطی را در باب اعتبار گزارش جوزجانی از زندگی بوعلی، مغشوش بودنِ آن و همین طور نسخِ خطی این گزارش بیان خواهیم نمود. نظر نجفقلی حبیبی در باب نوشته جوزجانی ابن سینا شخصیتی است كه بسیار مورد مناقشه است. از طرفی رجال آن دوره همه به دنبال این هستند كه ابن سینا را به دربار خود بیاورند كه به آنها آبرو و حیثیت می داد و افتخار می كردند كه در دربار آنها شخصی مثل ابن سینا زندگی كند. از جانب دیگر خُشك مقدس هایی هم وجود داشتند كه نمی توانستند افرادی چون ابن سینا را تحمل كنند. بدین سبب تهمت ها نسبت به ابن سینا می توانست بالا بگیرد و افرادی كه با ابن سینا دشمن هستند هم زیاد است. هیچ بعید نیست كه نوشته جوزجانی درباره زندگی نامه ابن سینا دست كاری شده باشد، چون هنوز هیچ نسخه مطمئنی از جوزجانی در دسترس وجود ندارد. جوزجانی می گوید ما شب ها پیش ابن سینا جمع می شدیم و یكی شفا می خواند و ابن سینا شرح می داد وقتی خسته می شدیم می گفت مشروبات بیاورند و نوازندگان بیایند و پس از رفع خستگی باردیگر می نشستیم و باردیگر می خواندیم. اگر این حرف درست باشد، با سر مست باردیگر چطور می توانستند فلسفه و طب بحث كنند؟ نظامی در چهار مقاله از دانشمندی نقل می كند كه او گفته من كه «باكالیجار»م به همراه چند نفر سحر می رفتیم پیش ابن سینا درس می خواندیم وقتی ما می رسیدیم ابن سینا قسمتی از كتاب هایش را نوشته بود، بعد ما می رفتیم تا نماز بامداد درس می خواندیم. نماز جماعت را با شیخ می خواندیم. چون ابن سینا وزیر بوده نزدیك طلوع آفتاب، رجال و معاریف می آمدند تا با هم به وزارتخانه بروند و آن وقت ما با هم به بیرون می رفتیم. این گزارش ها با سنت علما كه هنوز هم مرسوم می باشد و علما سحر بلند می شوند و تدریس می كنند، نزدیك تر و دقیق تر است. گزارش جوزجانی، مغشوش است و علت آن هم این است كه سندهای روشنی از جوزجانی نداریم. به خصوص اینكه افرادی كه با ابن سینا دشمن هستند هم زیاد است. همین طور گزارش های خلاف این مورد هم زیاد است، مثلا ابن سینا می گوید وقتی به مشكل علمی بر می خوردم به مسجد می رفتم و دو ركعت نماز می خواندم. یا مثلا در گزارش ها هست شخصی به مشكل فلسفی برخورد و آنرا نوشت و برای ابن سینا فرستاد. ابن سینا، سحر به دنبال جوزجانی می فرستاد تا كسی را بفرستد كه جواب نامه را ببرد. راوی می گوید كه وقتی رفتیم ابن سینا سر سجاده نشسته بود و سر سجاده جواب را نوشته كه یك رساله فلسفی است. گزارش های پیچیده این گونه هم هست، چرا این گزارش ها را قبول نكنیم و آن روایت ها را قبول نماییم. همین طور بحث های عرفانی اشارات بسیار جالب است و هنوز كسی نتوانسته در حوزه عرفان به این زیبایی رساله بنویسد. چنین شخصی باید شخص باتقوایی باشد. یكی از دلایلی كه ابن سینا را تكفیر كردند این بود كه رساله های توحیدیه با سجع و قافیه نوشته بود و بهانه كردند كه اینها چون خیلی سجع و قافیه دارد حتما او می خواست با قرآن مبارزه و هماوردی كند بنابراین او را تكفیر كردند. در مجموع می توان گفت چنین شخصی دشمنان سرسختی داشته است. هم از نظر سیاسیون كه دنبالش بودند كه او را به دربارهای خود بكشانند و او نمی رفت و هم علمایی كه در رشته های مختلف حسادتشان برانگیخته می شد. ۲۴۱۲۴۱
منبع: قائم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب