پای دردِ دل روانشناسان به بهانه روز روانشناس و مشاور
تعرفه های جلسات مشاوره ناچیز برای روانشناسان و گزاف برای مردم
قائم: به گزارش قائم، سال جاری تعرفه ۴۵ دقیقه خدمات مشاوره و روانشناسی، ۲۳۰ و ۲۷۰ هزار تومان مصوب شده است. مبلغی که میتوان گفت از جانب قریب به اتفاق کلینیک ها رعایت نمی شود و روانشناسان و کلینیک داران برای آن توجیه قابل تاملی دارند. تعرفه های مصوب شده از جانب هیات وزیران بنا به قول روانشناسان به قدری ناچیز است که برای سر پا نگه داشتن کلینیک مجبور هستند دست کم دو برابر تعرفه تعیین شده را دریافت کنند؛ ولو این که برای مردم گزاف تمام شود.
به گزارش قائم به نقل از ایسنا، تعرفه ۴۵ دقیقه خدمات روانشناسی و مشاوره در قسمت خصوصی، از جانب هیات وزیران و به پیشنهاد شورای عالی بیمه سلامت و با تایید سازمان برنامه و بودجه برای سال جاری ۲۳۰ و ۲۷۰ هزار تومان مصوب شده است.
در واقع روانشناسان و مشاوران دارای پروانه اشتغال که مدرک کارشناسی ارشد در یکی از رشته های روانشناسی و مشاوره دارند، باید از مراجعان خود برای ۴۵ دقیقه مشاوره ۲۳۰ هزار تومان و روانشناسان و مشاوران دارای پروانه اشتغال که مدرک دکتری در یکی از رشته های روانشناسی و مشاوره دارند، باید از مراجعان خود برای ۴۵ دقیقه مشاوره ۲۷۰ هزار تومان دریافت نمایند.
طبیعتا اگر زمان جلسه مشاوره بیشتر از ۴۵ دقیقه شود هزینه دریافتی هم متناسب با مبلغ پایه بیشتر می شود و برای روانشناسان و مشاوران دارای سابقه کار بالای ۱۵ سال (از زمان دریافت پروانه اشتغال) هم ۱۵ درصد به مبلغ پایه اضافه می شود.
این تعرفه برای سال قبل برای مشاور یا روانشناس دارای مدرک کارشناسی ارشد ۱۷۶ هزار تومان و برای مشاور یا روانشناس دارای مدرک دکتری ۲۰۷ هزار تومان تعیین شده بود.
همینطور تعرفه ۴۵ دقیقه خدمات روانشناسی و مشاوره از جانب هیات وزیران برای سال جاری و در قسمت دولتی، عمومی غیر دولتی و خیریه و موقوفه ای از ۷۷ هزار تومان تا ۱۸۶ هزار تومان تعیین شده است.
دخل و خرجی که با تعرفه های ابلاغی نمی خواند! نکته قابل توجه، دخل و خرجی است که با تعرفه های تعیین شده برای بخش خصوصی نمی خواند و منجر به این شده است که حدودا اغلب کلینیک های خصوصی روانشناسی و مشاوره طبق تعرفه های ابلاغی عمل نکنند.
به قول روانشناسان و مشاوران برخی موارد سبب شده است تعرفه های تعیینی برای این قشر به صرفه نباشد. تورم و گرانی اجاره مطب، پرداخت مالیات به سازمان امور مالیاتی و پرداخت عوارض به شهرداری بابت تابلو کلینیک همچون مواردی است که سبب شده دخل و خرج روانشناسان با هم نخواند و در نهایت بسیاری از مراکز مشاوره تعطیل شوند و یا شراکتی با هم کار می کنند.
حداقل ۵۰۰ هزار تومان می گیرند طبق مشاهدات میدانی، یک کلینیک خصوصی روانشناسی و مشاوره معمولی با روانشناسانی که گرچه توانمندند اما چهره نشده اند، حداقل برای یک جلسه یک ساعته مشاوره فردی ۵۰۰ هزار تومان از مراجعین دریافت می کند. گرچه در این میان گاها روانشناسان و مشاوران چهره شده ای که اسم و رسمی برای خود در کرده اند هزینه های چند میلیونی از مراجعان می گیرند اما بحث این دسته جداست.
در این بین اگر خودت کلینیک نداشته باشی و بعنوان روانشناس یا مشاور برای فرد کلینیک دار کار کنی باید درصدی از هزینه دریافتی از مراجع را به صاحب کلینیک بدهی. درصد بندی که میتوان گفت مبنایی ندارد و در منصفانه ترین حالت مدیر کلینیک از هر درمانگر ۳۰ تا ۴۰ درصد می گیرد و در بعضی موارد این معامله ۷۰ به ۳۰ به نفع مدیر کلینیک تمام می شود. ازاین رو میتوان گفت چیزی بعنوان حقوق دست خود مشاور یا روانشناس را نخواهد گرفت.
قشری که توان پرداخت ۲۰۰ هزار تومان را هم ندارد اما در مقابل نباید گزاف بودن هزینه یک جلسه مشاوره برای مردم را نادیده گرفت. درحالی طبیعتا قشر فرودست بیشتر در معرض صدمه های اجتماعی و روانشناختی قرار دارند و نیازشان هم به دریافت این خدمات بیشتر است که پرداخت ۲۳۰ یا ۲۷۰ هزار تومان برای یک جلسه مشاوره ۴۵ دقیقه ای برای این قشر راحت نیست، چه برسد به آنکه توقع داشته باشیم این قشر به آسانی برای یک جلسه مشاوره ۵۰۰ هزار تومان پرداخت کنند.
از طرف دیگر حل مشکلات روانشناختی زمان بر است و با یک جلسه نمی توان فرد را درمان کرد ازاین رو خدمات مشاوره برای یک مشکل روانشناختی که درمان آن در یک جلسه میسر نیست و تا چند جلسه طول می کشد. بطوریکه برای مثال این هزینه ۵۰۰ هزار تومانی در یک ماه و برای ۴ جلسه به دو میلیون تومان می رسد.
اما و اگرهای بیمه ای حال آنکه در کنار فشار اقتصادی که سبب شده مردم مراجعه به روانشناس برای درمان مشکلات روانشناختی را پشت گوش بیاندازند، زیر پوشش بیمه نبودن خدمات روانشناسی و مشاوره هم تمایل مردم را برای مراجعه به روانشناس کمتر می کند.
تا قبل از این هیچ یک از خدمات روانشناسی و مشاوره زیر پوشش بیمه های پایه نبود و تعداد کمی از بیمه های تکمیلی این خدمات را با درصد پایین پوشش می دادند، اما اسفند سال قبل دستورالعمل خرید راهبردی خدمات روان درمانی برای روانشناسان بالینی در مراکز دولتی ـ دانشگاهی به تصویب وزیر بهداشت که رئیس شورای عالی بیمه سلامت هم است، رسید که این دستورالعمل از شروع سال جاری قابل اجراست.
این دستورالعمل، جلسات روان درمانی را ۳۰ دقیقه ای در نظر گرفته است، تعداد جلسات لازم برای روان درمانی را بر مبنای نوع اختلال مشخص کرده است و میزان پوشش بیمه این خدمات در قسمت سرپایی ۷۰ درصد به عهده سازمان های بیمه گر و ۳۰ درصد پرداختی خود بیماران است.
با این حال این دستورالعمل شامل تمامی خدمات روانشناسی و تمامی مراکز نمی گردد، بلکه طبق این مصوبه تنها دو گرایش روانشناسی بالینی و روانشناسی سلامت، آن هم فقط در مراکز دولتی ـ دانشگاهی زیر پوشش بیمه های پایه و تکمیلی قرار می گیرند.
در همین راستا اسفند ۱۴۰۱ محمد حاتمی رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور طی نامه ای خطاب به رئیس جمهوری با اشاره به مجاز شدن خدمات دو رشته روان شناسی بالینی و روان شناسی سلامت جهت استفاده از بیمه های پایه، خواهان برقراری بیمه برای تمام گرایش های ۱۶ گانه روان شناسی و مشاوره شد اما این درخواست تا کنون بی نتیجه مانده است.
نمی صرفد که روانشناس بود! دکتر روانشناسی که در یک کلینیک با مجوز از سازمان بهزیستی کار می کند به ایسنا می گوید که تعرفه های تعیین شده برای ۴۵ دقیقه مشاوره به قدری پایین است که با در نظر گرفتن تورم و هزینه های جاری زندگی عملا برای روانشناس نمی صرفد که به این کار مشغول باشد.
اگر بخواهی تعرفه های تعیین شده را رعایت کنی مجبور هستی مطب را تعطیل کنی «این تعرفه ها باتوجه به وضعیت اقتصادی فعلی منطقی به نظر نمی آید. با فرض بر این که روانشناسی پُر کار هم باشد باز آخر ماه درآمد چشم گیری نخواهد داشت چونکه اجاره مطب، پول آب و برق، پول شارژ ساختمان، حقوق منشی و تهیه وسایل لازم برای مطب سبب شده دریافتی ها با هزینه ها همخوانی نداشته باشد. اگر بخواهی تعرفه های تعیین شده را رعایت کنی مجبور هستی مطب را تعطیل کنی».
وی همین طور به این نکته هم اشاره می کند که باتوجه به هزینه بالای خرید یا اجاره مطب، هر روانشناسی توانایی داشتن مطب مستقل راندارد و اغلب روانشناسان در کلینیک های دیگران کار می کنند.
«وقتی از خودت مطب نداری و مجبوری برای کسی کار کنی، باید درصدی از تعرفه دریافتی را هم به مدیر کلینیک بپردازی. اطلاع دارم یکی از کلینیک های معروف تهران که در فضای مجازی اسم و رسمی هم دارد ۷۰ به ۳۰ کار می کند. یعنی ۷۰ درصد کلینیک بر می دارد و سهم روانشناس تنها ۳۰ درصد است. اگر بخواهند نرخ تعیین شده و مصوب را هم از مراجع بگیرند که هیچ مبلغی دست روانشناس را نخواهد گرفت. از سوی دیگر باید در نظر گرفت یک روانشناس مگر چند روز در هفته می تواند مراجع ببیند؟».
افزایش هزینه جلسات مشاوره به دنبال مشکلات اقتصادی و ریزش مراجعین به قول این روانشناس خیلی از کلینیک ها به خاطر موضوعات مالی تعطیل شده اند. «برخی کلینیک ها ناچارا مجبور شده اند هزینه دریافتی از مراجع را بالا ببرند. از طرفی وقتی هزینه را افزایش می دهی با ریزش مراجع مواجه می شوی. در واقع این قضیه هم برای مراجع و هم برای روانشناس دو سر باخت است».
مردم جلسات مشاوره را نیمه کاره رها می کنند وی همین طور در رابطه با چرایی رجوع نکردن مردم به روانشناسان برای حل مشکلات روانشناختی توضیح می دهد: «مشکلات اقتصادی اولویت مردم را تغییر داده است و کسی به فکر سلامت روان نیست. مردم ترجیح می دهند مشکلات روانشناختی خویش را با درون خودشان حل کنند و پیش روانشناس نیایند و هزینه روان درمانی را به امور اصلی زندگی اختصاص دهند. یا اصلا به روانشناس رجوع نمی کنند و یا جلسات مشاوره را نیمه کاره رها می کنند. این در حالیست که برخی اختلالات مثل افسردگی شاید شش ماه زمان ببرد تا بر طرف شود».
این روانشناس در ادامه پیشنهاد می دهد: «سازمان بهزیستی و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره می توانند قراردادهایی با بانکها ببندند تا روانشناسان برای تاسیس مطب بتوانند از آنها وام بگیرند تا به شکلی بخشی از این مشکلات مالی برطرف شود. از سوی دیگر زیر پوشش بیمه قرار گرفتن تمام خدمات روانشناسی و مشاوره هم می تواند تمایل مردم به استفاده از این خدمات را افزایش دهد».
اگر کلینیک را تعطیل نماییم و ملک آنرا اجاره دهیم صرفه اقتصادی بیشتری دارد دکتر روانشناس دیگری که در ملک شخصی خود کلینیک دارد هم در رابطه با مشکلاتش به ایسنا می گوید: «من و همسرم هر دو روانشناس هستیم. ما هم از سازمان نظام روانشناسی مجوز فردی داریم، هم از سازمان بهزیستی مجوز مرکز داریم و هم پروانه مشترک سازمان نظام روانشناسی و وزارت ورزش برای مراکز ازدواج و خانواده را داریم. کلینیک برای خودمان و در ملک شخصی خودمان است اما نکته اینجاست که اجاره ملک ما بیشتر از حدود ۳۰ میلیون تومان است و به عبارتی اگه ما مرکز را تعطیل نماییم و آنرا اجاره دهیم برایمان صرفه اقتصادی بیشتری دارد.
«اینگونه با هیچ ارگانی سر و کله نمی زنیم و بی دردسر اجاره ملک را می گیریم و برایمان به صرفه است اما فعلاً انتخابمان اینست که مرکز را نگه داریم. این انتخاب هم به خاطر مسائل اقتصادی نیست بلکه صرفاً به خاطر احساس درونی خودمان است».
حداقل هزینه مطب در تهران؛ ۲۷ میلیون تومان وی در رابطه با هزینه های بالای اجاره مطب و مشکلاتی که همکارانش در این جهت دارند هم توضیح می دهد: «نگاهی سرسری به آگهی های اجاره ی دفتر کار، نشان میدهد که حداقل اجاره ها برای یک واحد کوچک در منطقه ای متوسط از شهر به لحاظ سطح اقتصادی مردم، حدود ۱۵ میلیون تومان در ماه است. این مساله درحالی است که حداقل حقوق تعیین شده در سال ۱۴۰۲، معادل ۷ میلیون و پانصد هزار تومان است که علاوه بر این مبلغ، ۲۳ درصد از حقوق کارمند هم توسط کارفرما به تأمین اجتماعی پرداخت می شود که حدود ۲ میلیون تومان می شود. پس تا به اینجای کار، ۱۵ میلیون اجاره به اضافه ۹.۵ میلیون حقوق و بیمه، جمعا حدود ۲۵ میلیون، ابتدایی ترین هزینه هایی هستند که برای باز نگه داشتن یک دفتر روانشناسی و مشاوره نیاز است. در کنار اینها هزینه خرید کاغذ برای چاپ پرونده ها، هزینه های تعمیر و نگهداری لوازم مصرفی مانند چاپگر، هزینه خرید لوازم پذیرایی از رجوع کننده، هزینه های تلفن و قبوض و... هم وجود دارد که حدودا ماهی ۱.۵ الی ۲ میلیون تومان می شود. پس حداقل ۲۷ میلیون تومان هزینه ماهانه باز نگه داشتن درب یک دفتر خدمات مشاوره و روانشناسی است.»
این روانشناس همینطور عنوان می کند که چالش های مالی و غیر مالی بسیار زیاد دیگری هم در این حین وجود دارد و همه ی موارد فوق یاد شده بدون در نظر گرفتن مالیات و دیگر پرداختی هایی است که یک روانشناس یا مشاور به طرق مختلف مانند شرکت در دوره های بازآموزی و مهارت افزایی و... در طول سال پرداخت می کند.
مراجعین بیشتر= فرسودگی روانی بیشتر مشاور وی معتقد می باشد که روانشناسی و مشاوره، شغلی فرسایشی است و روان درمانگران برای مراقبت از سلامت روان خود و جلوگیری از فرسودگی، محدودیت هایی در تعداد مشاوره های روزانه خود دارند. به صورت مثال، بهتر است هر روانشناس و مشاور بیشتر از ۵ مراجع کننده در روز نداشته باشد چونکه تعداد جلسات بیشتر، باعث فرسودگی روانشناس یا مشاور می شود.
آخر بُرج فقط ۹ میلیون تومان برای روانشناس می ماند! این روانشناس ادامه می دهد: «با فرض بر این که یک روان شناس یا مشاور با مدرک دکتری در روز ۵ رجوع کننده و هر رجوع کننده را ۶۰ دقیقه ملاقات کند، مجموع مبلغ دریافتی در روز می شود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و با فرض این که ۵ روز در هفته کار کند، می شود هفته ای ۹ میلیون تومان و با فرض چهار هفته در ماه کار کند، ۳۶ میلیون تومان در ماه می شود. حال اگر مبلغ ۲۷ میلیون هزینه غیر قابل اجتناب را از این ۳۶ میلیون کم نماییم، ۹ میلیون تومان باقی می ماند. مبلغ ذکر شده، در حالی است که روان شناس یا مشاور، هنوز مبلغی بابت حق بیمه تأمین اجتماعی پرداخت نکرده است و احیانا خیلی از همکاران ما به سبب همین مبلغ ناچیزی که برایشان باقی می ماند از پرداخت حق بیمه ی خود و استفاده از خدمات بیمه تأمین اجتماعی، محروم هستند».
وی در عین حال یادآور می شود که در سال های اخیر بارها و بارها تورم رخ داده و همه چیز گران شده است و این گرانی ها در حالی رخ می دهد که تعرفه های خدمات روانشناسی و مشاوره عموما تا آخر سال بدون تغییر می مانند و این به مفهوم رشد نکردن درآمد روانشناس در طول سال و در حالی است که گذران زندگی پیوسته سخت تر می شود.
برخی روانشناسان به صورت کلی از این شغل خداحافظی می کنند! «برای خروج از این شرایط تنگنا، همکاران ما با چند گزینه روبرو می شوند؛ برخی به صورت کلی از این شغل خداحافظی می کنند و تلاش بر آن دارند که از شیوه های دیگری امرار معاش کنند. برخی دیگر از همکاران هم با افزایش تعداد ملاقات های روزانه با مراجعین، تلاش در جبران هزینه ها دارند. در مواردی برخی همکاران روزانه ۱۰ مراجع یا بیشتر را ملاقات می کنند که این فرایند چند صدمه به همراه دارد. در درجه اول به وضعیت سلامت روان روانشناس یا مشاور صدمه می زند و در درجه بعدی این فرسودگی و خستگی می تواند بر کیفیت خدمات عرضه شده هم تأثیر بگذارد. برخی دیگر از همکاران هم با دریافت مبالغ بالاتر از تعرفه، تلاش در جبران هزینه های تحمیل شده به خویش را دارند. البته این نکته را هم باید ذکر کنم که دفاتر برخی همکاران در مناطق نسبتا بالای شهر قرار دارد و به همان نسبت هزینه های بیشتری به آنها تحمیل می شود که در این صورت امکان دارد تلفیقی از هر دو گزینه یاد شده را برای جبران هزینه ها در پیش گیرند».
اما و اگرهای بیمه تکمیلی برای پرداخت هزینه جلسات مشاوره و روانشناسی این روانشناس در انتهای سخنان خود به ایسنا می گوید: «از سوی دیگر پرداخت همین مبالغ پایین خدمات مشاوره و روان شناسی هم برای عده ای دشوار و چالش برانگیز است و همین مورد سبب شده است عده ای از افرادی که به دریافت چنین خدماتی نیاز دارند، از دریافت آن محروم باشند. این مساله در حالی است که استفاده از این خدمات کاملا و در تمام رشته و برای تمام مراکز زیر پوشش بیمه نیست. در اندک مواردی که بعضی از بیمه های تکمیلی مبالغی در این خصوص پرداخت می کنند هم افراد برای دریافت هزینه از بیمه، نیازمند تایید یک روانپزشک هستند که گواهی دهد فرد احتیاج به دریافت خدمات مشاوره و روان شناسی دارد. به عبارتی گویا ضرورت دریافت چنین خدماتی از جانب بیمه ها، اینقدر احساس نمی شود و رسمیت ندارد که حتی اگر شرکت بیمه ای هم بخواهد بعنوان بیمه تکمیلی مبلغی را پرداخت کند، بازهم از یک روانپزشک گواهی می خواهد که واقعا دریافت چنین خدماتی نیاز است یا خیر».
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب