چگونه نماز می خوانید، ولی راضی می شوید كه حق غصب شود و كرامت بر باد رود؟
به گزارش قائم امام صدر در شرح خطبه حضرت زهرا می گوید: «فاطمه (س) این سؤال را مطرح می كند كه ای مردم! چگونه نماز می خوانید، ولی از توطئه ها و ترفندها می هراسید؟ چگونه نماز می خوانید، ولی نسبت به حق پایمال شده سكوت می كنید؟ روز گذشته خلافت را غصب كردند و امروز فدك را.»
امام موسی صدر در سلسله نشست هایی در روزهای شهادت حضرت زهرا تا ولادت ایشان، خطبه‌ی مشهور ایشان را شرح و توضیح داده است. در این سخنان امام صدر به مسئله‌ی عبادت و صدمه شناسی آن و خصوصاً آثار نماز می پردازد. در بخشی از شرح این خطبه می خوانیم: «فاطمه (س) به این امت می نگرد و می بیند آنان نماز می خوانند و بسیار هم نماز می خوانند، ولی ـ سبحان الله ـ آیا سخن پیامبر را درباره‌ی علی بن ابی طالب نشنیده اند؟ آیا این مردم تا روز گذشته با پیامبر زندگی نمی كردند و احكام و حقوق را از زبان ایشان نمی شنیدند؟ آیا نشنیدند كه فرمود: «الساكِتُ عَنِ الحَقِّ شَیطانٌ أخرَسٌ.» (كسی كه از گفتن حق خاموش بماند، شیطانی لال است.) آیا این سخنان را از رسول خدا شنیده بودند؟ چطور اجازه دادند در مقابل چشمانشان حق از دست اهل آن خارج شود؟ از حجـةالوداع و خطبه‌ی غدیر و فرمان پیامبر به ولایت علی، تنها چهار ماه گذشته بود. آیا فراموش كردند؟ یا خویش را به بی اطلاعی زدند؟ یا ساكت ماندند؟ مگر نه این است كه كسی كه از گفتن حق خاموش بماند، شیطانی لال است؟ چرا نمازها و عبادات و شعایر دینی و حج و دیگر اعمال، آنها را از رو آوردن به باطل و چشم بستن از حق باز نداشت؟ چونكه عبادت برای آنان عادت شده و معنا و روح خویش را از دست داده بود. فقط نماز می خواندند و می رفتند.» امام صدر در بخش دیگری درباره اعتراض حضرت فاطمه(س) به بی اثر بودن عبادات امت می گوید: «فاطمه (س) این سؤال را مطرح می كند كه ای مردم! چگونه نماز می خوانید، ولی از توطئه ها و ترفندها می هراسید؟ چگونه نماز می خوانید، ولی نسبت به حق پایمال شده سكوت می كنید؟ روز گذشته خلافت را غصب كردند و امروز فدك را؛ این هدیه‌ی پدرم كه روزیِ فرزندانم در آن است. ولی شما سكوت كرده اید. همه‌ی شما سفارش های پیامبر را شنیده اید. پس چرا خاموشید؟ گروهی از شما به جهت طمع و گروهی به جهت ترس سكوت كرده اید. گروهی سود می برید و گروهی می ترسید. نمازگزاری كه در اثر پیوند با خداوند، قوی و با اقتدار است، نه می ترسد و نه طمع می ورزد. چرا نمی ترسد و طمع نمی برد؟ چون قوی و نیرومند است. انسانی كه نماز می خواند، در واقع روزی پنج بار با خدا ارتباط دارد. این طور نیست؟ شما در نمازتان آیا با خدا ارتباط ندارید؟ آیا با او سخن نمی گویید؟ آیا نمی گویید: «تن ها تو را می پرستیم و تنها از تو یاری می جوییم؟» اگر خدا درون شما و در مقابل شما حضور نداشته باشد، نمی توانید بگویید «تو را می پرستیم.» باید بگوییم «او را می پرستیم.» این طور نیست؟ وقتی می توانید خطاب به خدا صحبت كنید كه خویش را در پیشگاه خدا ببینید و كسی كه در ارتباط با خدا و در محضر خدا و همراه با خداست، چنین فردی، در راه حق قوی و نیرومند است و انسان قوی نمی ترسد و طمع نمی برد، چونكه طمع ناشی از فقر روحی و روانی است. كسی كه از درون فقیر باشد، از دیگران می خواهد نیاز و ناتوانی او را برطرف كنند. چنین انسانی كجا می تواند قوی باشد و ترسو و پیمان شكن نباشد؟ فاطمه می پرسد: آیا نماز نمی خوانید؟ آیا نماز، شما را از گناهان باز نمی دارد؟ آیا نماز، فقر و ناتوانی شما را برطرف نمی كند؟ پس چرا ساكت مانده اید؟ روشن است كه عبادت شما، جوهر و روح خویش را از دست داده است.»
امام موسی صدر در ادامه عنوان می كند: «درود خدا بر توای فاطمه! گویا بعد از هزار و سیصد و چهل سال، خطاب به ما سخن می گویی! گویا هفتاد سال پیش، این سخنان را گفته ای! گویا همین امروز برای ما صحبت می كنی و خطاب به ما می گویی: ای گروه مسلمانان، ای نمازگزاران، ای شب زنده داران عبادت پیشه، چطور نماز می خوانید، ولی احساس قوت و استواری نمی كنید؟ نماز تمرینی است برای اقتدار و موضع اجتماعی مردم، ولی كدام اقتدار؟ اقتداری كه به غرور و خودبینی نینجامد؛ اقتداری كه متكی بر نفس نیست، بلكه یاری گرفته از خداوند است.
بنابراین، فاطمه (س) می گوید: چرا نماز شما را قوی نكرده است؟ چرا نماز شما باعث غرور شما شده است؟ فاطمه می خواهد این وضع را تعدیل و اصلاح كند. می گوید: ای مسلمانان، درست است كه خدا به نماز فرمان داده است، ولی این فرمان به جهت نیاز او به نماز شما نیست، بلكه خدا برای تربیت شما و تقویت اوضاعتان به آن فرمان داده است. ولی شما، آن گونه كه پیداست، از آن بهره نمی گیرید، چونكه به جهت ترس و طمع در مقابل حقی كه پایمال شده است، سكوت كرده اید. آن گاه حضرت فاطمه به ما خطاب می كند و می گوید: ای مسلمانان، شما چگونه نماز می خوانید، ولی راضی می شوید كه حق غصب شود و كرامت بر باد رود؟ چگونه احساس ضعف می كنید، در حالیكه هر روز پنج بار با خداوند رب الارباب و آفریننده‌ی آسمان ها و زمین پیوند برقرار می كنید؟ از چه می ترسید؟ چگونه می ترسید، در حالیكه هر روز با خدا ارتباط برقرار می كنید؟ خدایی كه او را آن گونه كه سزاست، نشناخته اید و زمین در قبضه‌ی قدرت او و آسمان ها درهم پیچیده به دست اوست. از هیچ چیز نباید ترسید.» متن كامل این مطلب در جلد ۱۱ مجموعه «گام به گام با امام» انتشار یافته است. 6262
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب