مرور كارنامه دانشگاهها در رتبه بندیها؛
كدام دانشگاهها در سال 99 بین المللی شدند
در سالی که گذشت دانشگاه های ایرانی در رتبه بندی های معتبر جهانی همچون تایمز، کیواس، لایدن، شانگهای و جهان اسلام رشد قابل توجهی داشته اند و عملکرد خوبی از خود به جا گذاشته اند.
خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه: مراکز معتبر رتبه بندی جهانی هر ساله بعد از بررسی وضعیت دانشگاه ها، آموزش عالی، دانشجویان و پژوهش، نسبت به رتبه بندی دانشگاه ها اقدام می کنند. در سال ۲۰۲۰ برابر با ۱۳۹۹ دانشگاه های ایرانی در رتبه بندی های معتبر جهانی رشد قابل توجهی داشتند و بعضی از دانشگاه ها برای نخستین بار به جمع برترین ها پیوسته اند. رتبه بندی تایمز؛ حضور ۴۷ دانشگاه ایرانی در بین ۱۵۰۰ دانشگاه دنیا رتبه بندی تایمز یکی از مشهورترین نظام های رتبه بندی بین المللی دانشگاه ها است. این رتبه بندی از ۱۳ شاخص در چارچوب ۵ معیار کلی آموزش با وزن ۳۰ درصد، پژوهش با وزن ۳۰ درصد، استنادات با وزن ۳۰ درصد، وجهه بین المللی با وزن ۷.۵ درصد و ارتباط با صنعت با وزن ۲.۵ درصد بهره گرفته است. در رتبه بندی تایمز، در سالهای ۲۰۱۲ الی ۲۰۱۴ از ایران تنها یک دانشگاه حضور داشت و در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به ترتیب به ۲۹ و ۴۰ دانشگاه افزایش پیدا کرد. در سال ۲۰۲۱ با ورود ۷ دانشگاه جدید شاهد حضور ۴۷ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در جمع ۱۵۲۷ دانشگاه برتر جهان از ۹۳ کشور هستیم. در رتبه بندی تایمز ۲۰۲۱، دانشگاه های علوم پزشکی کردستان، محقق اردبیلی، علوم پزشکی کرمان، اراک، حکیم سبزواری، لرستان، رازی کرمانشاه، تربیت معلم شهید رجایی و سیستان و بلوچستان به جمع برترین ها اضافه شدند. در رتبه بندی تایمز در سال ۲۰۲۱ در مقایسه با سال ۲۰۲۰، همزمان با افزایش تعداد دانشگاه های کشور، ارتقای جایگاه ۱۰۰ پله ای برخی دانشگاه های کشور همچون صنعتی شریف، علوم پزشکی ایران، علم و صنعت ایران، تهران، کردستان و شهید بهشتی بوده است. نظام رتبه بندی بین المللی تایمز در سال ۲۰۲۰ رتبه بندی موضوعی را هم منتشر نمود که بر مبنای آن دانشگاه های ایرانی در حوزه های علوم کامپیوتر، علوم مهندسی و علوم پزشکی دارای بالاترین رتبه ها شدند. وضعیت دانشگاه های ایرانی حاضر در رتبه بندی ۲۰۲۱ تایمز نسبت به سال قبل بهبود یافته است به صورتی که در گروه علوم پزشکی ۱۱ دانشگاه، در علوم کامپیوتر ۱۲ دانشگاه، در مبحث مهندسی و فناوری ۳۸ دانشگاه، در مبحث علوم طبیعی ۱۷ دانشگاه، در حوزه علوم پایه ۳۷ دانشگاه، در حوزه علوم اجتماعی چهار دانشگاه در بین برترین ها قرار دارند. بررسی رتبه بندی موضوعی تایمز نشان داده است که در سال ۲۰۲۱ دانشگاه های ایرانی رشد مناسبی داشته اند و در تمامی حوزه هایی که پیش از این دارای رتبه بودند، به رتبه های بالاتری صعود کرده اند. رتبه بندی شانگهای؛ ۱۲ دانشگاه ایرانی در بین برترین دانشگاه های جهان رتبه بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه بندی های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می شود. در رتبه بندی انتشار یافته در سال ۲۰۲۰ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شده اند. در بین ۱۰۰۰ دانشگاه برتر دنیا، تعداد ۱۲ دانشگاه هم از ایران حضور یافته اند. حضور دانشگاه های ایران در این نظام رتبه بندی نخستین بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) در سال ۲۰۱۴ بوده است. در سال ۲۰۲۰ دانشگاه گیلان برای نخستین بار در این رتبه بندی حضور یافته و هم دانشگاه های شیراز و تبریز نسبت به سال ۲۰۱۹ ارتقای رتبه هم داشته اند. رتبه بندی بین المللی شانگهای رتبه بندی موضوعی خود در ۲۰۲۰ را در ۲۹ ژوئن منتشر نمود. این رتبه بندی بر مبنای موضوعات در ۵۴ رشته دسته بندی شده بود و ۳۵ دانشگاه ایرانی در جمع ۴ هزار دانشگاه برتر دنیا قرار گرفتند. این دانشگاه ها در ۳۳ مبحث حضور داشتند و نام دانشگاه های ایرانی ۱۶۸ بار تکرار شده است. رتبه بندی لایدن؛ ارتقا رتبه دانشگاه های ایرانی در ۴ معیار نظام رتبه بندی لایدن یکی از معتبرترین نظام های رتبه بندی بین المللی و وابسته به مرکز مطالعات علم و فناوری دانشگاه لایدن در هلند است. این رتبه بندی در ۲۰ شاخص در چارچوب ۴ معیار کلی مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی، دسترسی آزاد به انتشارات و تنوع جنسیتی انجام می گیرد. تعداد دانشگاه های حاضر از ایران در رتبه بندی لایدن در سال ۲۰۱۳ سه مورد بود که سال ۲۰۱۹ به ۲۶ مورد و در سال ۲۰۲۰ به ۳۶ مورد افزوده شده است. در رتبه بندی لایدن در سال ۲۰۲۰ تعداد ۳۶ دانشگاه کشور حضور دارند که دانشگاه های علوم پزشکی ایران، ارومیه، صنعتی نوشیروانی بابل، صنعتی مالک اشتر، مازندران، شاهرود، صنعتی سهند، زنجان، شهید چمران اهواز و دانشگاه یزد برای نخستین بار در این نظام رتبه بندی حضور یافته اند. در معیار مرجعیت علمی تقریباً تمام دانشگاه های کشور (به جز ۴ دانشگاه) به لحاظ رتبه ای نسبت به سال قبل عملکرد بهتری داشته اند. در معیار دیپلماسی علمی رتبه برخی دانشگاه های کشور همچون دانشگاه های تهران، علوم پزشکی تهران، تربیت مدرس، علوم پزشکی شهید بهشتی، فردوسی مشهد، شیراز، تبریز، شهید بهشتی و … نسبت به سال قبل ارتقا یافته است. در معیار دسترسی آزاد هم رتبه دانشگاه های کشور همچون تهران، علوم پزشکی تهران، تربیت مدرس، علوم پزشکی شهید بهشتی، علم وصنعت ایران، فردوسی مشهد، شیراز، تبریز و.. دارای رشد بوده اند. در معیار جنسیت رتبه شاهد ارتقای رتبه برخی دانشگاه های کشور همچون دانشگاه های تهران، علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، تربیت مدرس، فردوسی مشهد، شیراز و … هستیم. رتبه بندی کیو اس؛ حضور ۵ دانشگاه ایرانی در جدید ترین رتبه بندی جهانی رتبه بندی کیو اس توسط مؤسسه «کاکارلی سیموندز» در کشور انگلستان صورت می گیرد. دانشگاه ها توسط ۶ شاخص در چارچوب چهار حوزه کلی آموزش، پژوهش، قابلیت جذب در بازار کار و بین المللی سازی ارزیابی می شوند. منابع اطلاعاتی مورد استفاده نظرسنجی ها، اطلاعات عرضه شده از جانب دانشگاه ها و اطلاعات پژوهشی ۲۰۱۸-۲۰۱۴ دانشگاه ها در پایگاه استنادی اسکوپوس است. در رتبه بندی جهانی کیو اس سال ۲۰۲۱، پنج دانشگاه ایرانی در جمع هزار دانشگاه برتر دنیا حضور بهم رساندند. دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۴۰۹، دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۴۷۷، دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه ۵۹۱-۶۰۰، دانشگاه تهران با رتبه ۶۵۰-۶۰۱ و دانشگاه شیراز با رتبه ۱۰۰۰-۸۰۱ در این رتبه بندی حضور داشتند. این در شرایطی است که تا سال ۲۰۱۶ فقط دو دانشگاه در این نظام رتبه بندی حضور داشتند. این نظام رتبه بندی، در ماه مارس رتبه بندی موضوعی ۲۰۲۱ را هم منتشر نمود. در این رتبه بندی موضوعی، ۵ حوزه کلی و ۵۱ مبحث خاص ارزیابی شدند و از کشور ایران ۱۵ دانشگاه در ۱۷ حوزه موضوعی حضور بهم رساندند. رتبه بندی موضوعی کیواس بر مبنای چهار شاخص بررسی شهرت دانشگاه، ارزیابی کارفرمایان، تعداد استنادها به ازای هر مقاله و h-index صورت می پذیرد و این شاخص ها هر کدام با وزنی متناسب با هر حوزه موضوعی، جهت معرفی بهترین دانشگاه ها مشخص می شوند. دانشگاه های ایران همانند سال ۲۰۲۰ در ۳ حیطه مهندسی- فناوری، علوم زیستی-پزشکی و علوم طبیعی دارای رتبه در میان دانشگاه های برتر دنیا شده اند. در حوزه کلی مهندسی و فناوری سه دانشگاه صنعتی شریف، تهران و صنعتی امیرکبیر حضور داشتند که دو دانشگاه نسبت به سال پیش ارتقا رتبه بسیار خوبی داشته اند. در حوزه پزشکی و علوم زیستی مانند سال قبل تنها دانشگاه علوم پزشکی تهران حضور دارد و در حوزه کلی علوم طبیعی دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف توانسته اند در این رتبه بندی حضور داشته باشند که رتبه بالاتری از قبل پیدا کردند. در سال ۲۰۲۱ ایران در ۱۷ حوزه موضوعی حضور یافته بود. این در شرایطی است که در سال ۲۰۱۶ تنها یک دانشگاه از ایران بود که رتبه بندی موضوعی حضور داشت. کسب رتبه برای نخستین بار در موضوعات: مهندسی نفت، داروسازی، دانش زیست شناسی و مطالعات مدیریت کسب و کار نشان از رشد دانشگاه ها در این حیطه ها دارد. رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام؛ رتبه بندی ایرانی برای دانشگاه های جهان «رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام (ISC Islamic world university rankings)» به منظور رتبه بندی دانشگاه های جهان در معیارهای خود، مهم ترین مأموریت دانشگاه ها که عبارتند از پژوهش، آموزش، نوآوری و فعالیتهای بین المللی را در نظر می گیرد و بر این اساس دانشگاه ها را مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهد. پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) به منظور رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام در معیارهای خود، مهم ترین مأموریت دانشگاه ها که عبارتند از پژوهش (با وزن ۶۰ درصد)، نوآوری (با وزن ۱۵ درصد)، آموزش (با وزن ۱۰ درصد) و فعالیتهای بین المللی (با وزن ۱۵ درصد) در نظر گرفته و بر مبنای آن دانشگاه های کشورهای اسلامی را مورد سنجش قرار می دهد. رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام ISC » دانشگاه هایی را مورد بررسی قرار می دهد که حداقل ۸۵۰ مدرک در سالهای ۲۰۱۸-۲۰۱۶ در پایگاه وب آو ساینس (WoS) به ثبت رسانیده باشند. اطلاعات این رتبه بندی از پایگاه های اطلاعاتی بین المللی USPTO، WoS، Incite گردآوری شده است. نکته مهم در معیارهای این رتبه بندی این است که بعد کیفی و کمی پژوهش همزمان با هم مورد بررسی قرار می گیرند. رتبه بندی جهانی ISC نخستین بار در سال ۲۰۱۸ با حضور ۱۲۲۰ دانشگاه در سطح دنیا شروع شد و در سال ۲۰۱۹ به ۲۰۰۵ دانشگاه افزایش یافت و در سال ۲۰۲۰ تعداد ۲۱۸۲ دانشگاه از سراسر جهان مورد بررسی قرار گرفته و رتبه بندی شدند. در رتبه بندی جهانی ISC در سال ۲۰۱۹ تعداد ۴۳ دانشگاه ایرانی و در سال ۲۰۲۰ تعداد ۴۶ دانشگاه ایرانی در این رتبه بندی حضور پیدا کرده اند. بررسی نتایج نشان داده است دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمره ۱۰ دانشگاه برتر قرار دارد. بعد از آن دانشگاه های تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، صنعتی اصفهان، صنعتی شریف، تربیت مدرس، پزشکی اصفهان، صنعتی امیرکبیر همچون دانشگاه های برتر (رتبه زیر صد) حاضر در این رتبه بندی هستند. بر مبنای مأموریت های دانشگاه ها، تعداد ۲۴ دانشگاه جامع کشور در این رتبه بندی حضور دارند. همینطور از دانشگاه های علوم پزشکی هم ۱۳ دانشگاه حضور داشتند. از دانشگاه های صنعتی هم ۹ دانشگاه در این نظام رتبه بندی قرار دارند.
منبع: قائم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب